اسدالله جعفري

آنك غدير بجوش آمده  وكف بالا داده است .

غدير همان بركه ،بركه ي كه جغرافيايش فطرتستان است.

سخن از غدير است،غدير كه زمزمستان وجدان انسان است وبلورين شبنم مژگان خدا!

غدير،آبشخور،وجدان  تطهير شده ي در زمزم آگاهي وكوثر خود يابي است.

آنك از غدير بايد گفت،غديري كه جوشش چشمه ساران دربهارايمان است.

از غدير بايد گفت،غديري كه آيينه گردان رخ يار است وخمخانه ي شراب طهور.

از غدير بايد گفت،غديري كه عطرستان زلف نگار است وسلسبيل سالك كوي دلدار.

غدير،رملستان نيست،رامستان واست وتفرجگاه مستان.

غدير،معادگاه عاشقان غيور است وبهشت حضور .

غدير،چشمه ي حيات است در خانقاي جان.

روز اكمال دين است وتتميم نعمت:

الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لإثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (سوره المائده- آيه٣)

غدير،روز به شكوفه نشستن لبخند خدا است ونوميد شدن شيطان:

يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ(سوره المائده-آيه3)

هنگامه رستن از خويش است وپيوستن به او.

نوبت عاشقي است و زمان رقصي به سوي خدا.

هنگامه ي دست افشاني است و گره بستن خم گيسوي يار

غدير ،يك بركه ي در قلب جغرافيا  نيست، امتداد تاريخ است.

غدير چهار راه اختيار وانتخاب است و جغرافياي آزادي وآزادگي.

غدير عروج از خاكستان تا سدرة المنتهي ي لاهوت است .

ازغدير بايد گفت ،غديري كه عرفان را برهان مي بخشد وبرهان را ايمان وايمان را قرآن وفرقان.

از غدير بايد گفت،غديري كه حكمت درآن تن مي شويد وحلم آبرو مي گيرد وعلم جان.

آري ازغدير بايدگفت،غديري كه الفباي زندگي است ومطلع الفجر شيدايي.

«غين »غدير غاليه گلستان گل روي غزال چشمان محراب ابروي خدايي گونه است.

«دال »غدير دال دلدادگي ودلبردگي ، دلبري ودلداري، دليلي و دليري ،دين وديانت است.

«يا»ي غدير ياي ياسين قرآن چشم يار است .

«را»ي غدير راي رهاي ورستگاري ورستن از خود ورسيدن به او است.

غدير ،در فرهنگ شيعه مجمع الجزايريست از خوبي وها وفضيلت ها.

غدير در نظام سياسي اسلام مانيفيست سياست ورزي وكشورداري است.

غدير يعني تداوم رسالت در قالب امامت.

آري غدير در منظومه فكري اسلام ودائرة المعارف عقيده شيعه نظام نامه سعادت انسان در دو قلمروي دنيا وآخرت مي باشد كه ورق ورق اين نظام نامه، رنگ آزادي دارد ومردم سالاري وشايسته محوري.

در فرهنگ شيعه، غدير يك حادثه وواقعه ي در گذر زمان نيست بلكه غدير امتداد زمان ورستنگاه حيات برين انساني وزندگي خداي گونه ي در پرتو قرآن وبرهان وعرفان است.

درست است كه غدير علي الظاهر، رود كوچكى است كه مقدار كمى آب همواره در آن جارى باشدولي درباطين همان جاري بودن  چشمه ي حيات معقول در رگ رگ انديشه مبتني بر وحي وعقل است.

البته دررابطه با غدير مي توان سؤالاتي بسياري را مطرح كرد واز زاويه هاي گوناگون به آن نظر كرد وغدير را با انديشه هاي رايج مدرن امروز در حوزه فلسفه سياست ودر نو انديشي ديني ودر چهار سوي خيزشگاه مكاتب معرفتي وعقلي وفلسفي وحركت هاي اجتماعي ،بمقايسه نشست وبه باز خواني وبازكاوي آن پرداخت.

ما در اين نوشته ،غدير را از دو نگاه :1 - تاريخي 2 - انديشه سياسي ومؤلفه هاي مدرن فلسفه سياست،به كاوش وباز خواني مي گيريم.

در نگاه تاريخي به پرسش هاي چندي، پاسخ كوتاه وگويا مي دهيم از جمله به اين پرسش ها:

 روز غدير فرشته وحى چه آياتى را آورد، و از پيامبر چه خواست ؟
در روز غدير فرشته وحى كدام تهديد را مطرح كرد؟
در روز غدير فرشته وحى چه وعده اى به پيامبر (ص ) داد؟
چرا حادثه عظيم بيعت مردم با امام على (ع ) با نام غدير معروف شد؟
آيا با نامهاى ديگرى نيز آمده است ؟
حادثه عظيم در چه روزى تحقق يافت ؟

چرا در آخرين سفر حج پيامبر (ص ) حماسه غدير مطرح شد ؟

چرا در سرزمين ((جحفه )) اين حادثه عظيم سامان يافت ؟ آنجا چه امتيازىداشت ؟
چرا حجه الوداع براى اين مهم انتخاب شد؟
شمار مردم در آن اجتماع عظيم چقدر بود؟
اجتماع بزرگ غدير چه ويژگيهايى داشت ؟
سخنرانى رسول خدا(ص ) چگونه آغاز و پايان يافت ؟

پيامبر (ص ) در روز غدير خم از مردم چه خواست ؟
 پيامبر (ص ) امام على (ع ) را چگونه براى بيعت معرفى كرد؟

آيا زنان هم بيعت كردند؟
به هنگام بيعت ،زنان و مردان خطاب به امام على (ع ) چه مى گفتند؟
امادر بخش دوم غدير را با اين مؤلفه هاي مدرن فلسفه سياست به مقارنه وبازخواني مي نشينيم:

رابطه غدير با آزادى و دموكراسى چيست ؟
رابطه غدير با قانون اساسي ونهاد تفسيركننده  قانون اساسي چيست ؟

غدير در قرآن

روز غدير فرشته وحى چه آياتى را آورد، و از پيامبر چه خواست ؟

همه ي مسلمانان اجماع واتفاق دارند كه قرآن ، فرقان اين امت است،يعني حق وباطل داير مدار قرآن اند .آنچه با قرآن همزبان ومقارين با شد، آن حق است وهر آنچه با قرآن جدايي وفرقت وغرابت وتضاد وتعاند داشته باشند،آن باطل اند وسراب.

 حال ببينيم غدير اين عظيم ترين رخ داد تاريخ كه از كليدي ترين عقايد شيعه واز اساسي ترين تئوري هاي فلسفه ي سياسي فرقه اماميه است ،با قرآن چه نسبتي دارد واز قرآن چه نشان و بهره ي برگرفته است؟آيا اين عقيده شيعه در قرآن ريشه دارد يانه؟

از آنجاي كه قرآن كتاب هدايت است نه كتاب تاريخ ،بسياري از عقايد تاريخي ورخ دادهاي مهيم اسلام وجهان با ذكر جزئيات در قرآن نيامده است واز جمله آن ،مسئله غدير مي باشد وذكر نام امام شيعه.

اماهر عقيده ي تاريخي فرق اسلامي بايد ريشه در قرآن داشته باشد ومفسران قرآن به قرآني بودن آن تأكيد وتصريح كرده باشند.

غدير از آن عقايدي تاريخي شيعه است كه ريشه در قرآن دارد وعالمان فرق اسلامي به قرآني بودن عقيده غدير وامامت امام علي تصريح وتأكيد كرده اند.

ازآنجاي كه بناي اين نوشته بر خلاصه نويسي مي باشد،فقط به آيات قرآن كه در باره غدير نازل شده اند اشاره مي كنم وعلاقه مندان به آگاهي بيشتر را به تفاسير مفسران فرق اسلامي حواله مي دهم كه تا با مراجعه به تفاسير عالمان فرق اسلامي،بدانند كه عالمان قرآن شناس ومبين قرآن در زيل اين آيات چه گفته اند وشأن نزول اين آيات ونحوه دلالت اين آيات را بر غدير چگونه بررسي نموده اند.    

مفسران تمام فرق اسلامي(در عين حالي كه در نحوه دلالت وشأن نزول با هم اختلاف دارند وهر كدام منهج خاص خودرامي پيمايند) بر اين اجماع دارندكه اولين آيه اى كه بر رسول خدا(ص ) نسبت به حادثه عظيم غدير نازل شد آيه 67 سوره مائده است

: يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ (المائده-٦٧  )

اى پيامبر! آنچه بر تو نازل شد ((نسبت به ولايت على (ع ) از طرف پروردگار تو امروز ابلاغ كن.

در روز غدير فرشته وحى كدام تهديد را مطرح كرد؟
در ادامه همان آيه قبلي كه به پيغمبر دستور ابلاغ ولايت علي را مي دهد،آيه اينگونه ادامه مي يابد: .وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ.وپيغمبر را تهديد به اين مي كند كه اگر به دلايلي اين رسالت را ابلاغ نكند،تمام رسالت ايشان لغو وبي ارزش محسوب مي شود .

در روز غدير فرشته وحى چه وعده اى به پيامبر (ص ) داد؟
در تاريخ ذكر شده است كه پيغمبر با ملاحظاتي كه داشت (كه درتاريخ مفصل ذكر شده است) اين رسالت را بلافاصله ابلاغ نكرد ومنتظر دستور خدا ماند تا اينكه خدا در نوبت بعدي به پيغمبر اين مژده را داد كه بعد از ابلاغ اين پيام مهم ،خدا رسول خود را ازشر منافقين وخناسان نگاه مي دارد:

وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ .

از ديگر وعده هاي كه خدا به محمد(ص) داد اين بود كه دين اسلام با امامت كمال مي يابد ونعمت هدايت تمام مي گردد:

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالأزْلامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لإثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ ( المائده-٣)

 

ممكن است اينجا سؤالي پيش آيد كه مگر دين اسلام ناقص بود كه با اين آيه كامل شد؟

پاسخ كوتاه وگوياي (پاسخ تفصيلي را بايد در كتاب هاي تفسيري وكلامي جست وجو كرد) به اين سؤال اين است كه هم آري وهم نه .

آري به اين معنا كه بله، دين اسلام تا آن لحظه كامل نبود چون كه وحي هنوز به آخرين مراحل خود نرسيده بود وبا اين آيه به آخرين ياي تمت رسيد.

علاوه بر اين ،اين آيه بخشي عظيمي از احكام فقهي اسلام را در بر دارد ودر واقع اين آيه بيان گر احكام ذبايح در دين اسلام مي باشد وهمين احكام دين اسلام را از ديگر اديان امتياز مي بخشد.

ونه ، به اين معنا كه اكمال دين در اينجا صفت دين نيست بلكه اكمال صفت امامت است وبا امامت دين كمال مي يابد نه كامل مي شود چون بين كامل واكمال فرق است.لذا بر همين مبنا است كه شيعه برادران اهل سنت را خارج از دين نمي داند بلكه دين داراني مي داند كه درجه كمال دين داري اش كم است نه اين كه دينش ناقص وكم به معناي بي ديني  باشد.

چرا در روز غدير دين كامل شد؟
پاسخ اين سؤال  به تفسيروتبيين نبوت و امامت بستگى دارد زيرا پيامبران دين الهى را به مردم ابلاغ مى كنند و تشكيل ملت و دولت توحيدى مى دهند و عامل محدثه  آورنده دين مى باشند و امامان معصوم (ع ) دين الهى را پس از پيامبران با همان اصالت و سلامت به عصرها و نسل هاى آينده انتقال مى دهند، حفظ مى كنند و عامل جاودانگى و حفظ دين خداوند مي باشد و چون در غدير بيعت با ولايت تحقق يافت و اصل امامت در پرتو اصل نبوت سامان گرفت دين تكميل شد كه فرمود: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا .

 چرا نعمت هاى خدا بر انسانها در روز غدير به اكمال رسيد؟

پاسخ اين سؤال را كساني خوب مي فهمند كه در زندگي اجتماعي خود دچار هرج ومرج وبي قانوني شده باشند ويا در نظام فكري وعقيده تي خود دردام دگم انديشان در تفسير دين وانحصار انديشان در دين داري وتمامت خواهان در دين ورزي، گرفتارشده باشند.

ملت افغانستان پاسخ اين سؤال  را از همه ملت ها بهتر درك مي كنند چرا كه هم در زندگي اجتماعي خود دوره هرج ومرج وبي قانوني وبي نظمي را تجربه كردند وهم گرفتار دينداران تمامت خواه ودگم انديشان وانحصار گرايان در قرائت دين شدند كه اوج اين دوران وبحران خانمان سوز وهستي برباد ده، دوران حكومت رباني وطالبان بود.

اما پاسخ سؤال اين است كه ،امامت يعني پيريزي يك حكومت مبتني بر رهبري شايسته وحاكميت قانون در جامعه وقرائت دين از جانب دانايان معصوم اين امت.

از طرف ديگرهمه نعمت ها، خوبيها، صلح و آرامش ، امنيت و رفاه ، همه و همه در سايه حاكميت اسلام است ، و حاكميت اسلام پس از رسول خدا(ص ) در پرتو ولايت عترت است ، پس نعمت ولايت از همه نعمت ها برتر است كه در روز غدير با تحقق بيعت عمومى براى ولايت عترت ، نعمت پروردگارى كامل شد وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإسْلامَ دِينًا

چرا حادثه عظيم بيعت مردم با امام على (ع ) با نام غدير معروف شد؟
بيابان غدير خم پس از سرزمين جحفه  در 3 ميلى ر مكه قرار دارد، و در آنجا رود هميشه جارى وجود داشت ، چون براى اعلام ولايت امام على (ع ) و بيعت 120 هزار حاجى از زن و مرد، دو روز در آنجا توقف كردند، و در آن هواى گرم و كمبود آب ، از آن رود كوچك استفاده مى شد، آن حادثه بزرگ به نام غدير معروف شد. از آن پس در نوشته ها و گفته ها و شعرهاى گوناگون ، روز بيعت عمومى مردم با حضرت اميرالمؤ منين (ع ) با نام غدير مطرح گرديد.
آيا با نامهاى ديگرى نيز آمده است ؟

 نام معروف حادثه عظيم بيعت عمومى مردم با امام على (ع ) همان غدير است اما با نامهاى ديگرى نيز مطرح شده است مانند:
يوم الو لايه (روز اعلام ولايت )يوم البيعه (روز بيعت )يوم الدوح )روز بزرگ ، كه حادثه بزرگى در آن رخ داد، يا روزى كه مردم در كنار درختان تنومند صحراى غدير، از سايه هاى آن استفاده مى كردند و سايبان براى خود درست نمودند.
حادثه عظيم در چه روزى تحقق يافت ؟

سال دهم هجرت ، بود كه محمد براي آخرين بار به سفر حج آمده بود ومسلمانان هم درآن سال از سال هاي قبل بيشتر وپرشكوه تر آمده بودند به گونه ي كه تا صد وبيست هزار حاجي را ذكر كرده است.

درست هشت روز پس از عيد قربان سال دهم هجرت ، درروز پنجشنبه هيجدهم ذى الحجه ، بودكه  در صحراى غدير خم فرمان بيعت عمومى مردم با حضرت اميرالمؤ منين (ع ) از طرف خدا و فرشته وحى صادر شد كه : يا ايهاالرسول بلغ ماانزل اليك .

چرا در آخرين سفر حج پيامبر (ص ) حماسه غدير مطرح شد ؟

هر پيامبرى داراى جانشين و امام بوده و رسول خدا(ص ) نيز مى بايست جانشين و امامى داشته باشد كه او را معرفى و براى او از مردم بيعت بگيرد، اما در كجا؟ و در ميان كدام جمعيت ؟
در كدام اجتماع عظيمى مى شود مسئله بيعت براى امامت امام على (ع ) را بگوش مسلمانان جهان رساند؟ اجتماع عظيمى چون سفر حج ، آن هم حجه الوداع ، كه همه مسلمانان از سراسر بلاد اسلامى به جهت حضور شخص پيامبر (ص ) شركت كرده بودند بهترين موقعيت بود.
چرا در سرزمين ((جحفه )) اين حادثه عظيم سامان يافت ؟ آنجا چه امتيازى داشت ؟
چون همه مسلمانان پس از مراسم حج براى رفتن به شهرهاى خود تا سرزمين ((جحفه )) با يكديگر همراه بودند، كه از آنجا تقسيم شده هر يك بسوى شهر و ديار خود مى رفتند.
سرزمين جحفه چهار راهى است كه مردم سرزمين حجاز را با ديگران از هم جدا مى كند، از آنجا راهى بسوى مدينه در شمال ، و راهى به سوى عراق ، و راهى بسوى مصر در غرب ، و راهى بسوى يمن در جنوب وجود دارد.
سرزمين اگر فرمان الهى تحقق نمى يافت ، ديگر اجتماع بزرگى از همه مسلمانان بلاد اسلامى شكل نمى گرفت و همه پراكنده مى شدند. و چون در آن روزگارى ، راديو، تلويزيون ، ماهواره ، تلكس خبرى ، تلگراف ، وجود نداشت ، ابلاغ پيام الهى به همه مسلمانان در تمام بلاد اسلامى غير ممكن بود. پس امتياز بزرگ سرزمين غدير آن بود كه مى توانستند، مسلمانان بلاد اسلامى را در آنجا گرد هم آورند.
چرا حجه الوداع براى اين مهم انتخاب شد؟
چون سفر آخرين پيامبر (ص ) بود و بايد جانشين خود را معرفى مى كرد، و اجتماع بى سابقه اى از مسلمانان ديگر بلاد اسلامى در آنجا گرد مى آمدند، و همه مسلمانان پس از انجام مراسم حج در يك حالت معنوى ، عبادى خاصى بودند، كه آن حالات معنوى در ديگر اجتماعات يافت نمى شد و حجاج معمولا پس از بازگشت به وطن خود وقايع مهم سفر را بازگو و حكايت مى كنند.
شمار مردم در آن اجتماع عظيم چقدر بود؟
تعداد جمعيت انبوه روز غدير را مختلف ثبت كرده اند، برخى 124 هزار نفر و بعضى 100 هزار، و بعضى 90 هزار، و گروهى 120 هزار نفر نوشته اند

اجتماع بزرگ غدير چه ويژگيهايى داشت ؟
ويژگيهاى فراوانى داشت مانند:
1 اجتماعى از تمام بلاد اسلامى بود.
2 حاضران پس از اعمال حج با جاذبه هاى معنوى خاصى گرد هم آمدند.
3 انگيزه اجتماع معنوى و با فرمان الهى بود.
4 فراوانى اين اجتماع در آن روزگاران بى نظير بود.

سخنرانى رسول خدا(ص ) چگونه آغاز و پايان يافت ؟

رسول خدا (ص ) پس از آنكه در جايگاه بلند سخنرانى قرار گرفت . با حمد و ستايش الهى و اعتراف گرفتن از حاضران بحث را آغاز كرد و فرمود: شما درباره من چگونه شهادت مى دهيم ؟ همه مردم پاسخ دادند: شهادت مى دهيم كه تو فرمان خدا را ابلاغ و ما را به خوبيها دعوت كردى خدا تو را پاداش ‍ نيكو دهد. پيامبر (ص ) فرمود: ايهاالناس من اولى الناس بالمؤ منين من انفسهم ؟
اى مردم ! چه كسى نسبت به مؤ منان از خودشان سزاوارتر است ؟) همه پاسخ دادند: خدا و پيامبر او دانا ترند.
آنگاه پيامبر (ص ) نزول فرشته وحى و آخرين فرمان الهى پيرامون
مومى مردم با على (ع ) و يازده فرزندانش را تا قيامت ، مطرح و از همگان اقرار و اعتراف گرفت و همگان را به پخش اين خبر و فرمان الهى ، فرمان داد، و در پايان سخنرانى ، فرمان بيعت عمومى را صادر فرمود كه همه زن و مرد حاضر در صحراى غدير با امام على (ع ) بيعت كردند.
پس از ابلاغ ولايت امام على (ع ) و يازده امام ديگر از فرزندان او، آن حضرت را به جايگاه بلند سخنرانى فرا خواند، دست او را گرفت و بلند كرد به گونه اى كه زير بغل پيامبر (ص ) پيدا شد و فرمود:
فمن كنت مولاه فعلى مولاه
پس هر كس را من رهبر او مى باشم ، پس على (ع ) نيز رهبر اوست .
پيامبر (ص ) در روز غدير خم از مردم چه خواست ؟

از مردم خواست تا به امامت امام على (ع ) و يازده امام ديگر از فرزندان او ايمان آورند، و اعتراف كنند. و سپس با امام على (ع ) بيعت كنند و آنگاه پيام آن حادثه عظيم را در شهر و ديار خود به فرزندان و خويشاوندان خود برسانند تا غدير فراموش نشود فرمود:
معاشرالناس ! انى ادعها امامه و واراثه فى عقبى الى يوم القيامه ، و قد بلغت ما امرت بتبليغه ، حجه على كل حاضر و غائب و على كل احد ممن شهد اولم يشهد، ولدااولم يولد، فليبغ الحاضر الغائب ، و الوالد الولد يوم القيامه
 من امامت على (ع ) را در ميان شما باقى مى گذارم كه ماءمور ابلاغ آن بوده ام به شما رسانده ام ، كه حجت آشكارى بر هر حاضر و غائب است . به آنها كه امروز با هستند. و آنان كه در اين جمعيت نيستند. آنان كه هم اكنون از مادر متولد شدند يا در آينده متولد خداهند شد. پس بر حاضران در صحنه غدير، واجب است كه امر الهى را به ديگران كه حضور ندارند برسانند، و بر پدران واجب است كه حماسه غدير را به فرزندان خود تا قيامت بشناسند.
آيا زنان هم بيعت كردند؟
يكى از جلوه هاى زيباى غدير، عمومى بودن همگانى بودن آن است كه همه اقشار جامعه ، از سفيد و سياه ، از سرمايه دار و تهيدست ، از مهاجر و انصار، و از زن مرد، همه و همه در آن روز بزرگ نقش داشتند و با اميرالمؤ منين (ع ) بيعت كردند؟
آرى زنان هم بيعت كردند كه زنان هم از ديدگاه اسلام حق انتخاب دارند. حق شركت در سرنوشت خويش را دارند و آزادند.

به هنگام بيعت ،زنان و مردان خطاب به امام على (ع ) چه مى گفتند؟

زنان و مردان با نام اميرالمؤ منين (ع ) سلام مى دادند و مى گفتند: السلام عليك يا اميرالمؤ منين (ع . و برخى مانند ابابكر و عمر و عثمان جلو آمده خطاب به امام على (ع ) گفتند:بخ بخ لك يا ابا لحسن لقد اصبحت مولاى و مولى كل مومن و مومنه .
(درود بر تو، درود بر تو اى پدر حسن ! از هم اكنون امام من و امام هر مرد و زن مسلمانان مى باشد.

امادر بخش دوم، غدير را با دومؤلفه ي مدرن فلسفه سياست(1 - آزادى و دموكراسى2 - نهاد تفسيراصول قانون اساسي)  به مقارنه وبازخواني مي نشينيم:

رابطه غدير با دموكراسى ؟
در فلسفه سياست ،اصل آزادي ودموكراسي(به معناي عام آن)از اساسي ترين وبنيادي ترين مؤلفه مشروعيت حكومت ها است.به گونه ي كه اين دو اصل ،از اصول غير قابل تغيير مي باشند وتمام مردم جهان در اصل بودن آن وغير قابل تغيير بودنش اجماع دارند.

فعلا به نوع تفسير اين اصول در انديشه فيلسوفان سياست كاري نداريم،ودر اينجا از آزادي ودموكراسي همان معناي عام ومشهور آزادي ودموكراسي مدنظر است:

...... مهمترين ويژگي در نظام هاي دموكراسي مبتني بودن آنها بر آراي عمومي و خواست مردم است . اگر خواست مردم حكومت سكولار يا ديني باشد دموكراسي هنگامي تحقق پيدا مي‎كند كه خواست آنان، هرچه باشد عملي شود. بنابراين اگر خواست مردم يا اكثريت آنان حاكميت ديني باشد عمل به خواست آنان و تشكيل حاكميت ديني عين دموكراسي خواهد بود. لائيك يا سكولار بودن حاكميت و غير اسلامي بودن آن نه مقوم دموكراسي است و نه شرط آن . از اين نكته نيز نبايد غافل ماند كه نظام هاي دموكراتيك نيز به يك معنا ايدئولوژيك هستند. دموكراسي خود يك گونه ايدئولوژي است كه از مقومات آن ليبراليسم و انسان سالاري مطلق است ; و انسان سالاري مطلق نسبت به دين و مذهب "بشرط لا" نيست ; بلكه "لابشرط قسمي" است .

از طرف ديگر معناي دموكراسي و مقتضاي آن اين نيست كه در هركار و موضوع تخصصي از مردم نظرخواهي شود و به كارشناسان مربوطه مراجعه نشود; چنين امري عملا امكان ندارد. در دموكراسي هاي كنوني دنيا نيز چنين نيست، بلكه مردم چارچوب مشخص و اصلي حاكميت را معين مي‎كنند و حاكميت امور تخصصي مورد نياز آنها را به اهلش ارجاع مي‎دهد.

بنابراين اگر مردم حاكميت ديني را برگزيدند و خواستار پياده شدن دستورات ديني در جامعه و حاكميت شدند، قهرا بايد نسبت به احكام ديني مربوط به حاكميت به كارشناسان مربوطه مراجعه شود. بلي اگر در زماني اكثريت مردم از اسلام يا حكومت ديني روي گرداندند يا خواستار عمل نكردن به برخي از احكام ديني شدند، فقها و علماي ديني جز ارشاد و تبليغ دين وظيفه اي ندارند و حق ندارند با زور و اكراه به حاكميت خود ادامه دهند يا برخي از احكام را با زور عملي سازند.

مقتضاي سيره مستمره ائمه هدي (ع) و بيانات متعدده ايشان - كه در بحث بيعت از كتاب "دراسات في ولاية الفقيه" آمده - اين است كه در صورت عدم پذيرش اكثريت مردم، هيچ مسلماني مسئوليت شرعي براي ايجاد "حكومت ديني بر خلاف رأي اكثريت مردم" به جز ارشاد و راهنمايي به شريعت را ندارد. البته قدرت در اينجا شرط عقلي است

و نه شرعي ; و لذا تحصيل آن واجب است و در فرض مذكور اقليت مسلمان متعهد لازم است از راههاي مشروع در پي كسب نظر اكثريت باشد.

ممكن است در اين ارتباط اشكال شود و به رواياتي استناد گردد كه از آنها اعمال زور براي اجراي احكام ديني استفاده شده است ; نظير رواياتي كه در باب ميراث الزوجه در محروميت زوجه از عقار و اراضي بيوت نقل شده است . در يكي از اين روايات راوي مي‎گويد اين امري است كه ناس - يعني اهل سنت - آن را نمي پذيرند. حضرت مي‎فرمايد: اگر ما ولايت را به دست بگيريم با شلاق بر آنان مي‎زنيم تا آن را بپذيرند، و اگر نپذيرفتند با شمشير آنها را وادار مي‎كنيم (وسائل الشيعة، كتاب الارث، ابواب ميراث الازواج، باب 6، احاديث 8 و 11)

در مورد اين دسته از روايات - صرف نظر از صحت يا عدم صحت سند آنها و بر فرض عدم تعارض آنها با اصول و محكمات ديگر - مي‎توان گفت كه احتمال دارد اين امر اختصاص به معصوم (ع) داشته باشد، يا اين كه از باب جلوگيري از استخفاف به احكام شريعت، و نه اجبار بر انجام آن باشد. علاوه براين كه موضوع آنها مربوط به حقوق مردم است و اعمال زور براي بازپس گيري حق صاحب حقي از ديگري، وظيفه حكومت هاست .

در حكومت غيرمعصوم، رضايت و بيعت مردم شرط صحت و مشروعيت آن است ; هرچند در معصوم (ع) تنها شرط تحقق عملي است . [1]

 

باتوجه به اين تفسير از دموكراسي وحكومت ديني ،حال ببينيم غدير كه يك تئوري سياسي در فلسفه سياست شيعه است با اين دو اصل فلسفه سياست در جهان امروز چه رابطه ونسبتي دارد؟

در غدير ابتدا رسول خدا خطبه خواند وعلي را به حاضران معرفي كرد .بعد از معرفي علي، به مردم پيش نهاد بيعت با ايشان را داد ودر اين مسئله همه را آزاد گذاشت.

حاضران كه از طيف هاي مختلف جامعه اعم از زن ومرد بودند؛ با آزادي وطيب خاطردر تعيين سرنوشت آينده خود مشاركت كردند.پس غدير يعني همايشِ از مشاركت دموراتيك مردم در تعيين سرنوشت آينده خويش واستقرار يك دموكراسي مردمي وديني .

پس غدير تجلي گاه اصل شركت مردم در سرنوشت خويش و اصل آزادى مردم در حكومت اسلامى است. همان دو اصل اساسي مشروعيت حكومت هاي مدرن امروز ومؤلفه هاي بنيادين فلسفه سياست.

آزادى

مسأله آزادي يكي از مواردي است كه در رابطه با آن برداشتهايي متفاوت وجود دارد و دامنه تغييرات در اين زمينه به حدي وسيع است كه به دو حالت افراط و تفريط برخورد مي‎كنيم . گروهي معتقد به آزادي مطلق، و در مقابل برخي ديگر - با درك و برداشت خاصي كه دارند - خودشان را عقل منفصل جامعه و قيم آنان در همه مسائل سياسي، اجتماعي، فرهنگي و ديني مي‎پندارند.. به نظر اينجانب - هر دو گروه در اشتباهند. اينك خلاصه نظر خود را در چند بند يادآور مي‎شوم :

1 - خداي قادر متعال انسانها را حر و آزاد آفريده است، چنانكه اميرالمؤمنين (ع) در يك خطبه فرمودند: "ايها الناس ان آدم لم يلد عبدا و لا امة، و ان الناس كلهم احرار." (روضه كافي، ‏69/8، حديث 26) (اي مردم، حضرت آدم بنده و كنيز نزاد، و مردم همه آزادند). و در نامه خود به امام حسن (ع) نوشت : "لا تكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا" (نهج البلاغه، نامه 31) (بنده غير خود مباش كه خدا تو را آزاد آفريده است). پس انسانها همه آزاد آفريده شده اند و طبعا هيچ كس حق تسلط يا زورگويي نسبت به ديگري ندارد، و در اين رابطه مسأله جنسيت و درجه بندي مطرح نيست ; ولي بايد توجه نمود كه همان گونه كه من و شما آزاد آفريده شده و حق حيات داريم ديگران نيز مانند من و شما بوده، و در نتيجه هركس در حدي آزاد است كه مزاحم حقوق ديگران نباشد زيرا تجاوز به حقوق ديگران ظلم است، و وجدان هر انساني - با قطع نظر از مليت و مذهب - ظلم را قبيح و زشت مي‎داند; و همان گونه كه تجاوز به جان و مال و ناموس ديگران ظلم است اهانت و هتك حيثيت و آبرو و مقدسات آنان نيز ظلم است ; و از همه مهمتر حق خداوند متعال است كه آفريننده و روزي دهنده و مالك ذات و وجود ما مي‎باشد و طبعا برحسب حكم فطرت و وجدان بر ما حقوقي دارد، و بي اعتنايي به حقوق او و سرپيچي از دستورات او - كه صددرصد در طريق سعادت ما مي‎باشد - ظلمي است فاحش نسبت به او و خودمان .

2 - خداوند انسان را داراي شعور و ادراك، قدرت و اختيار و عقل و فكر و تميز آفريده است . انسان فاعل مختار است يعني غالب كارهاي او به طور طبيعي از او سر نمي زند، بلكه او با فكر و تأمل و بررسي مصالح و مفاسد كار، مي‎تواند آن را انجام داده و يا از انجام آن خودداري كند. و در اين رابطه عقل و وجدان راهنماي اوست، و به علاوه خداوند انبياء و كتب آسماني را نيز به كمك عقل او فرستاده است، و اين همه براي آن است كه او با اراده و اختيار خود - نه به زور و اجبار - راه سعادت را طي نمايد، و همين است رمز كرامت انسان و برتري او بر ملائكه .

در سوره دهر مي‎خوانيم : (انا خلقنا الانسان من نطفة امشاج نبتليه فجعلناه سميعا بصيرا، انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا) (به طور تحقيق ما انسان را از نطفه اي مخلوط آفريديم تا او را بيازماييم، پس او را شنوا و بينا كرده ايم، ما راه را به او نموده ايم، كه يا سپاسگزار و يا كفران پيشه است).

"نطفه مخلوط" زمينه غرائز و كششهاي مختلفي است كه در سرشت او وجود دارد، و "شنوا و بينا" اشاره به عقل و فكر، و "نمودن راه" اشاره به فرستادن انبياء و هدايت كنندگان مي‎باشد; و بالاخره تفكر در نظام عالم و دقايق و ريزه كاريهايي كه در تار و پود اجزاي آن به كار رفته مي‎نماياند كه عالم به وجود و علم و قدرت بي پاياني وابسته است و هر پديده اي براي هدفي خاص آفريده شده، و عالم پوچ و بي معنا نيست، پس در نتيجه انسان كه اشرف مخلوقات و ميوه شيرين عالم طبيعت و گل سرسبد خلقت است پوچ و بي هدف نمي باشد.

قرآن كريم مي‎فرمايد: (افحسبتم انما خلقناكم عبثا و انكم الينا لاترجعون) (سوره مؤمنون، آيه 115) (آيا گمان كرديد كه ما شما را بيهوده آفريديم و به سوي ما بازگشت نداريد؟)

و در اين رابطه پيامبران الهي فرستاده شدند تا هدف اصلي از خلقت انسان و راه زندگي و رسيدن او را به اهداف عاليه و عالم بقا گوشزد نمايند، و بر اين اساس توحيد و نبوت و معاد سه ركن هر دين آسماني شمرده شده اند.

3 - در رابطه با تكميل هدايت انسانها و سلامت محيط و جو زندگي آنان از آلودگي ها خداوند كريم امر به معروف و نهي از منكر را بر همه انسانها بدون استثنا واجب نموده است . و چون امر و نهي ديگران يك نحو دخالت در كار آنان محسوب است و بسا گفته شود برخلاف آزادي و استقلال آنان مي‎باشد بر اين اساس خدا - كه مالك وجود ماست و حق فرمان نسبت به همه دارد - به عنوان مقدمه و زمينه اين فريضه الهي همه افراد جامعه را از زن و مرد نسبت به يكديگر ولي و صاحب اختيار قرار داده ولي نه به طور كلي بلكه در شعاع انجام اين فريضه الهي .

باز مي‎خوانيم : (و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر.) (سوره توبه، آيه 71) (همه مردان و زنان مؤمن ولي يكديگرند تا به نيكي ها امر و از زشتي ها نهي نمايند). اين آيه شامل همه مردان و همه زنان مؤمن از طبقات مختلف اجتماعي مي‎باشد، و براي اهميت مسأله از زنها صراحتا نام برده است ; و بالاخره چون هدف از امر به معروف و نهي از منكر اصلاح جامعه و پاك كردن محيط خانواده و جامعه از آلودگي ها مي‎باشد خداوند آن را بر عهده همه افراد جامعه، چه زن و چه مرد قرار داده است .

4 - از مطالب گذشته چند نتيجه مي‎گيريم :

الف - همه انسانها از زن و مرد - برحسب خلقت - در گفتار و نوشتار و كردار آزادند و هيچ كس بر ديگري سلطه و قيمومت و حق فرمان ندارد مگر خداوند كه مالك اوست، و يا هركس كه خدا به او چنين حقي داده، و يا خود انسان - طبق قرارداد دوجانبه - حكومت او را بپذيرد...

ب - امر به معروف و نهي از منكر بر همه واجب است حتي در برابر حاكمان، بخصوص علما كه حق ندارند در برابر بي عدالتي ها و كجي ها ساكت و بي تفاوت باشند. در خطبه سوم نهج البلاغه مي‎خوانيم : "و ما اخذ الله علي العلماء ان لا يقاروا علي كظة ظالم و لا سغب مظلوم" (آنچه خدا پيمان گرفته بر علما كه در برابر پرخوري ظالم و گرسنگي مظلوم ساكت و بي تفاوت نباشند).

ج - امر به معروف و نهي از منكر در برابر حكام مورد تأكيد بيشتري است . حضرت در كلمات قصار نهج البلاغه (شماره 374) پس از بيان مراتب امر به معروف و نهي از منكر مي‎فرمايد: "و افضل من ذلك كله كلمة عدل عند امام جائر" (افضل از همه اينها كلمه حق و عدالت است نزد حاكم ستمگر); ضرر گناه اشخاص معمولا به خودشان برمي گردد، ولي گناه يا اشتباه حاكم آثار سوء اجتماعي دارد و ضرر آن به جامعه برمي گردد و به اصطلاح دود آن در چشم همه مي‎رود.

و لذا پيامبراكرم (ص) در تصميم گيريهاي سياسي و اجتماعي مقيد به مشورت بوده و دائما مي‎فرمودند: "اشيروا علي" مرا راهنمايي كنيد.

و در خطبه 216 از نهج البلاغه مي‎خوانيم : "لا تخالطوني بالمصانعة، و لاتظنوا بي استثقالا في حق قيل لي، و لا التماس اعظام لنفسي، فانه من استثقل الحق ان يقال له او العدل ان يعرض عليه كان العمل بهما اثقل عليه، فلا تكفوا عن مقالة بحق او مشورة بعدل، فاني لست في نفسي بفوق ان اخطئ و لا آمن ذلك من فعلي" (رفتار شما با من به گونه سازش و تسامح نباشد، و مپنداريد براي من شنيدن حق سنگين است، و انتظار ندارم مرا بزرگ شماريد، زيرا كسي كه شنيدن حق و عدالت براي او سنگين باشد عمل

به آن دو براي او سنگين تر است، پس از گفتار حق و راهنمايي من به عدالت دست برنداريد كه من خود را بالا و ايمن از خطا نمي پندارم).

اين است روش پيامبر(ص) و اميرالمؤمنين (ع) در برابر مردم، با اينكه به عقيده ما شيعيان آن بزرگواران معصوم بوده و از گناه و اشتباه مصون مي‎باشند.

د - همان گونه كه ما آزاديم ديگران نيز آزادند و در نتيجه آزادي هر فرد در حدي است كه مزاحم حقوق ديگران نباشد; و بر اين اساس تجاوز به جان و مال و ناموس، و هتك حيثيت و آبرو و مقدسات ديگران و نشر اكاذيب جايز نمي باشد، چنانكه هتك حريم خداوند - كه مالك ذات وجود ماست - و تخلف از دستورات او نيز جايز نيست ; ولي امر به معروف و نهي از منكر و انتقاد صحيح و تذكر به زبان خوش حتي به دولتمردان لازم است، و حساب آن از اهانت و هتك جداست ; در نتيجه "خط قرمز" حقوق خدا و قانون خدا و مقدسات ديني و حقوق مردم است و بس . [2]

با اين قرائت از آزادي ،حادثه غدير زيباترين جلوه آزادى در حكومت اسلامى است با اينكه امام حق را خدا برگزيد، و پيامبر خدا (ص)  او را معرفى فرمود.اماحق بيعت وحق انتخاب آزاد رهبري جامعه، به مردم داده شده است .
رابطه غدير با قانون اساسي و نهاد تفسيراصول قانون اساسي چيست ؟

قانون اساسي ونهادي كه از اين قانون اساسي پاسداري كند وآن را از تفسير به رأي صاحبان قدرت مصون دارد،از مهمترين مباحث فلسفه سياست است.

قانون اساسي همان نظام نامه وآئين نامه زندگي جمعي انسان هاي است كه در قلمرو جغرافيايي سياسي،با هم زندگي مي كنند.

اصل تد وين قانون اساسي يك مسئله بسيار بسيارمهم در هرنظام حكومتي است واماحفظ اين قانون اساسي از دست برد سلايق وهواهاي نفساني وشهوت فزون خواهي ارباب قدرت ،مسئله حياتي ترمي باشد.

اگر قانون اساسي در بهترين حالت خود تدوين گردد واز مترقي ترين قانون اساسي هاي تجربه شده در جهان سياست وكشورداري باشد ؛اما نهاد ي نباشد كه اين قانون اساسي را از دست برد تفسير گران به رأي مصون دارد وآن را در راه درست هدايت كند ، اين قانون اساسي نه تنها قانوني براي ميثاق ملي وحافظ حقوق انساني آن مردمان نخواهد بود بلكه بر عكس همين قانون اساسي سند قانوني خواهند بود براي به بردگي كشاندن آن ملت به دست فزون خواهان كه جنون شهوت قدرت دارند،.

چنان كه ما در افغانستان اين مسئله را تجربه كرديم وديديم كه قانون اساسي نسبتا مترقي امان الله خان ،براي جامعه هزاره هركز سعادت ورفاه اجتماعي وكرامت شهروندي وحقوق برابر شهروندي را به ارمغان نياورد.

با اين كه در قانون اساسي امان الله خان دين رسمي كشور، (بدون قيد مذهب خاصي) دين اسلام ذكر شده بود؛اما هزاره ها به جرم شيعه بودن همواره در معرض انواع تبعيض وجفا وظلم وستم واستبداد بودند.

اكنون هم در افغانستان قانون اساسي به نفع توده هاي محروم اجرا نمي شود واصول اساسي آن در مقام عمل به اجرا گذاشته نشد.

اين بر مي گردد به همان نبود يك نهاد مستقل كه حافظ قانون اساسي وتفسير كننده قانون اساسي باشد.

لذا در فلسفه سياست نهادمستقل از دولت وحكومت،كه صلاحيت تفسير قانون اساسي راداشته باشد،از كليدي ترين نهاد هاي است كه بايد وجود داشته باشد.

اين نهاد بر اساس همان قاعده عامي است كه در جهان هستي حاكم مي باشد . وآن قاعده اين است كه هر چيزى براى تداوم و جاودانه ماندن، به دو اصل نيازمند است .1 اصل علل پيدايش 2 و اصل علل پايدارى و حفاظت .
در مسائل فكرى و عقيدتى نيز به دو اصل نيازمنديم : 1 اصل پيدايش و پديد آورنده . 2 و اصل پايدارى و حفاظت و نگهدارنده

قانون اساسي ونهاد تفسير كننده قانون اساسي نيز چنين قاعده را درذات خود نهفته دارد.

در مسئله نبوت ورسالت هم همين قاعده جاري است .اگر رسول وپيغمبري، مكتب را معرفى كند، و ملت و دولت را با انواع زحمت ها و تلاش ها پديد آورد، و پس از دورانى از دنيا برود و علت پايدارى و حفاظتى نباشد كه راه و رسم او را تداوم دهد، و مكتب او را از انواع تحريف و دگرگونى برهاند. ره آورد رسالت تاراج مى شود و پس از اندك زمانى اثرى از آن باقى نخواهد ماند. پس رسالت بدون ولايت و امامت نا تمام است .

 

*****
اين نكته را ياد آور مي شوم كه همچنان كه خوانندگان عزيز متوجه شدند در بخشي پاسخ گويي به پرسش هاي مطرح شده در اين مقاله،نثر ولحن مقاله تغيير كرد.

من اين قسمت را از مقاله آقاي محمد دشتي درسايت غدير به اين آدرس: www.ghadeer.org

استفاده برده ام كه خدا به ايشان جزاي خير عطا كند.

 

December 16th, 2008

• تبصره از : دکتور طاوس وردکسناریوی صلح در افغانستان از نظر مسکین یار
• نویسنده : دکتور طاوس وردک بینوایان افغان درزمستان سرد ، در خیمه ها
• نوشته: سلیم لمرانی۲۵ واقعیت در مورد جایگاه زنان در جامعهٔ کوبا
• ترجمه توسط حمید محویمبارزۀ طولانی افغان ها در بلژیک
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکچیرته ولاړشو؟
• محمد عالم افتخار«تارزان» سلطان جنگل و «انومان» خدای جهان؟؟!
• محمد عالم افتخار«تبار باوری» جهل ناگزیر و «گوهر»شناسی؛ دانش بینظیر است!
• سرلوڅ مرادزید ژوندون ټلویزیون پر وړاندې د پردیپالوغوغا
• پوهندوی شیما غفوریآب بازی زنان در شهرماربورگ پانزده ساله شد
• نویسنده : دکتور طاوس وردک ژورنالست فیاض به شیاطین پیوست
• محمد عالم افتخار« سلام علی جان؛ غلام علیکم!! »
• محمد عالم افتخارتبصره ارتجالی سیاسی
• نوشته : نسرین مفیدبه بهانه ای روز جهانی مبارزه با خشونت بر زنان یا خیزش بر ستیزه خویی با زنان
• سید احمد ضیا نورینقش جوانان در اجتماع، عدم تفاهم، عدم ارتباط، و هویت یابی در محیط و دنیای مدرن امروز
• پوهنمل امیلیا اسپارتکخشونت در مهاجرت
• محمد عالم افتخار اکرم اندیشمند و «گذر از فرهنگ جهالت و لجاجت...»
• شکل‌گیری ساختارجدید بدگمانیهای قومی درافغانستانمحمد عوض نبی زاده
• نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم یا روز عاشورا
• محمد عالم افتخار...پس «اجماع ملی» زلمی خلیلزاد؛ چه شد؟!
• نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۹ منتشر شد
• رستم زابلیزهر پاشی تلویزیونهای خارج کشوربرای نفاق ملی
• الحاج امــیـن الـدیــن » سعـیـدی – سعید افـغــانی«جواب سلام دادن در وقت نماز
• محمد عالم افتخاردر ادامه چهل و هشت ساعت با استاد میر اکبر خیبر
• Nangialy Hashimiمادر دوستت دارم!!!
• محمد عالم افتخارمژده که رهبران و سازنده گان افغانستان نو ظهور میکنند!
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش سوم)
• امان معاشرحج و ثواب؟ آن
• محمد عالم افتخاربا مصطلحات جا افتاده و مقبول نباید بازی کرد!
• عبدالقیوم معلمداخترمبارکي
• به قلم الهه افتخارروز معلم؛ روز تعلیم و تربیت و روز آدمیت را گرامی داریم!
• محمدعالم افتخارحقیقت و دروغ در باره حج قرآنی و حج صفیانی ـ مافیایی!
• به قلم الهه افتخارانسان تر می شویم یا وحشی تر؟
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش 2)
• محمد ضیا ضیا پیروزی فتبالیستهای تیم ملی افغانستان
• Siamak Bahariنشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۸ منتشر شد
• محمد عالم افتخارعصیانی علیه «حماقت بشر»
• لیکونکۍ : پوهندوی دکتور طاوس وردکتصفیه او محاسبه ضرور ده
• اسماعیل محشور افغانپور : مردی از تبار نیکان
• سید احمد ضیا نوریفوتبال
• 　روح اعتماد به نفس و خود باوری در کالبد فرسوده و بی امید افغانستان
• Written by Maryam Baryalayچندگانگی واحزاب سیاسی درافغانستان
• صیام الدین پسرلیافغانان پخپله ځانونه غرقوي
• سید احمد ضیا نوریاندوه که بر من پایانی ندارد
• لیکوال : پیرمحمد کاروانراځی ذهنونه له غباره و څنډو
• محمد ضیا ضیاآیا شیوه های رایجی که در جهت صلح وآشتی میان خانواده ها یا اعضای آن به کار برده میشود، درست است؟
• 4محمد عالم افتخاردستگیر نایل و 101 زینه تا جهانشناسی ساینتفیک
• محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق نیازمند نقد است
• پروفیسور هاله، بُرد فتبالیست های افغانی
• محمد عالم افتخار(مکثی ضروری بر پیام تاریخی ی محترم عارف عرفان)
• به قلم الهه افتخاراز زن آزاری و زن ستیزی تا زن ـ کفانی و زن ـ جهادی
• محمد ضیا ضیا مضحکۀ دیگر زیر نام (دانشگاه) و(پوهنتون)
• عزیزه عنایت خشونت دربرابرزنان را متوقف سازيد!
• محمد عالم افتخاریک پیام و تحلیل و ارزیابی تاریخی
• سید احمد ضیا نوریعید رمضان کریم خجسته باد
• عزیزه عنایت عید سعید فطـر !
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٦ منتشر شد
• محمد عالم افتخارحقیقت و دروغ در مورد روزه و رمضان بر وفق قرآن
• فرزاد رمضانی بونشبسترها و چشم انداز مهاجر فرستی افغانستان به خارج
• حمید محویواکنش مردم فرانسه علیه تصویب لایحۀ قانونی برای ازدواج همجنسگرایان
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکمالګه ( نمک)
• الهه افتخار انسان و انسان بودن و آزاد بودن
• ضیامعاشرت در غرب
• محمد عالم افتخاریک تجربه نادر و جذاب ـ هزار سال پیش و پس!
• نویسنده : دکتور طاوس وردکدزدي جنت
• نویسنده: مهرالدین مشیدماۀ رمضان ماۀ خود سازی انقلابی و بلند بردن ارزش های انسانی پله به پله تا مقام آدمیت
• نویسنده : دکتور طاوس وردک بالای با د نوشتم
• محمد عالم افتخار (بخش پنجم) سیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
• عتیق الله مولوی‌زاده تکمله دیگر بر نگارش دین پروری ...تادین فروشی
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکانتخاب
• حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟2
• نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰٥ منتشر شد
• لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک دافغانستان دخلکو له پاره کوم کار لومړي توب لري
• پوهندوی شیما غفوریدین، روشنفکری و مسئلۀ زن در کشور
• محمد عالم افتخاربازتاب تصورات آرمانی بدویان شبه جزیره بیابانی عرب!
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذچپاولگران ورهزنان فرهنگی
• نجیب الله جویانیکپیان درانتخابات ریاست جمهوری چه نقش خواهند داشت!
• محمد عالم افتخاراگر قرآن؛ غیرِعربی می بود؛ عربها به آن ایمان نمی آوردند!
• حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟
• Alaha AhrarMy Father is an Afghan Man
• ایرس معاشردوستت دارم پدر روزت مبارک
• محمد عالم افتخارآیا قرآن؛ از آیات بیشتر خداوند در کتابی برتر سخن نمیگوید؟
• محمد ضیا ضیاتروریست نمایی افغانها !!
• شبيراحمدد پغمان مېلې د چا له پاره؟!!!
• محمد عالم افتخارسیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
• عزیزه عنایتقانون منع خشونت علیه زنان !
• حسن پیمانمقام زن مقام مادر است4
• محمد عالم افتخار آیا احکام قرآن؛ تابع زمان و مکان هست، نیست؟
• حسیب شریفی، داستان نویس و روزنامه نگاربرای مردی که گریستم
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٤ منتشر شد
• حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟ 3
• عبدالقیومڅلرمه اوورستۍ برخه
• نویسنده: مهرالدین مشیدخشونت علیه زنان در شرق سخت افزاری و اما در غرب نرم افزاری است
• محمد عالم افتخارآیا پیامبر اسلام کاتب حدیث و حافظ حدیث داشت؟
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهچرا یک جوان افغان دریون تال دهنش را بخیه کرد ؟
• شیرین نظیریناقضین زن وحقوق بشردرپارلمان
• عزیزه عنایت وضع اجتماعی افراد درشرایط جنگ !
• محمد عالم افتخار شفیع عیار؛ حجت را تمام؛ و گِره را باز کرد!
• عبدالقیومدڅلوروپښتنو دجواب په لټه دریمه برخه
• حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟
• نصیراحمد- مهمند نکاتی پیرامون اهمیت خانواده ورسالت ومسوولیت های والدین
• آبسکاتلندیها زیر دامن خود چه می پوشند؟
• عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه دوهمه برخه
• نصیراحمد ــ مهمند دمورمقام دستاینی وړدی
• انجنیر فضل احمد افغان روز مادر مبارک باشد
• پوهندوی شیما غفوریهر عمل در مجموع جامعه تاثیر گذار است
• عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه
• محمد عالم افتخار جنرال قادر؛ با بال هایی بر فراز تاریخ قرن ما
• محمد ضیا ضیاخود ما!! دیگران هیچ ...
• محمد عالم افتخارمکث ضروری بر واکنش ها و یک هدیه تاریخی
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٣ ویژه اول ماه مه٬ منتشر شد
• محمد عالم افتخاربخش3مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
• جلال بايانیفرهنگ پريشان و پريشاني فرهنگی افغانها در داخل و خارج کشور
• انجنیر فضل احمد افغانعلت بدبختیهای افغانان جعلکاری،دروغګویی و فریبکاری میباشد
• ترجمه توسط حمید محویاز افغانستان تا سوریه حقوق زنان بهانه ای برای تبلیغات جنگی و سی آی ای
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذشتر بانان پرافتخار دیروزوقایق نشینان بی سرنوشت امروز
• محمد عالم افتخاربخش2 مبانی حقیر و فلاکتبار ایدیولوژیهای منم گویان افغانستان
• محمد عالم افتخار مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
• استاد محمد زمان مزملچى دموکراسى ده
• مترجم: پيام پرتوى تجارت برده و نژادپرستى بعنوان خاستگاه سرمايه دارى
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۲ منتشر شد
• نصیراحمد- مهمندهمه چیز است خوانصاف نیست !!!
• اسدالله جعفریچرا هزاره بودن در افغانستان جرم است
• حسن پیماننوروزمیراث کهن سلطان زمین(دهقان)را گرامی داشت
• ترجمه توسط حمید محویرهبران اروپائی و تقویت شوینیسم علیه مهاجران
• نگارنده : زلمی رزمینوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
• سید احمد ضیا نوری نوروز فرازمند مبارک باد
• ف. بریبخوانید و به دیگران نیز بگویید!
• عبدالو کیل کوچی ارمغان نوروز
• محمد عالم افتخار به حکم قرآن؛ نادان؛ مسلمان نیست!
• مولانا کبیر فرخاری فیصله های شورای وزیران و یا رها کردن باد در هوا
• انجینر نصرالله (نصرت) چه وقت متوجه شهر خود شویم
• نویسنده : مهرالدین مشیدباروری ارزش های اسلامی؛ تقویت حقوق بشری و محو خشونت بر ضد زنان
• آصف بره کیاسرار و مزایای پشم
• نگارنده: زلمی رزمیدر گرامیداشت ۸ مارچ روزهمبستگی بین المللی زنان
• اسماعیل هوشیارموضوع انشاء: می خواهید چه کاره شوید؟
• ا. م. شیریفرخنده باد روز جهانی زن!
• علی رستمینقش جنبش هشت مارچ وفمینیسم در رهایی زنان جهان
• عبدالو کیل کوچی نقش تاریخیء زن در سیر تحولات سیاسی
• نادیه کوچی آموزه ها واندوخته هایی از هشتم مارچ
• امان معاشرخانم عایشه (برلاس) در دوخت یک پیراهن به هفت کلیو وزن
• شیرین نظیریهشتم مارچ، روزآزادی ومبارزه با خشونت دربرابرزنان جهان:
• شیرین نظیریهشتم مارچ، تاریخ ماندگارازمبارزات جهانی زنان
• عزیزه عنایت به استقبال ازهشتم مارچ روزبین المللی زن !
• داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذهجوم کلمات خزنده و لغات بیگانه د رزبان ؟
• عزیز آریانفرافراط گرایی مذهبی
• محمد عالم افتخار «اُم ایمن د رسوال الله غول خورلی دئ نه متیازی!»
• عتیق الله مولوی زاده کشتار هزاره ها درکویته ویا تکرار تاریخ
• نوشته کریم پوپل من اگررئیس جمهور شوم چه خواهم نمود
• سیامک بھارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰١ منتشر شد
• محمد عالم افتخارتجدد و رونسانس
• انجنیر رحمت الله روند سخنی درباره شخصیت فرهنگی کشور محمد عمر ننگیار
• نویسنده : مهرالدین مشیداینسو هیاهوی رسانه یی، در میان خط قرمز و آنسوتر ارزش ها و منافع ملی
• شیرین نظیری فعال حقوق زنگفت و گو با منیژه نادری
• ازپوهندوی شیما غفوریتغیر نام انجمن صنایع دستی افغانی به انجمن مدد رسانی افغانی
• اسدالله جعفریکویته خون می گرید خدا کجاست
• به قلم الهه افتخارکودکان و جوانان ما قربانی اوامر نمرود ها و فرعون ها
• محمد عالم افتخار بشر که فقط 2% به کمال میرسد؛ آیا ناقص الخلقه است؟
• انجنير سيدعبدالقادر تر څنګ يي دملي شتمنيو اقتصادي جنايتکاران !
• داکتر سخی اشرف زی سید کاغذالقا ب قلابی علمی و عناوین اهدائی
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چگونه پیامد هایی خواهد داشت؟
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۰ منتشر شد
• اسماعیل هوشیارتابوهای دوران پارینه سنگی
• ارسالی صمیمیراضیه ابراهیم زاده؛ فراز و فرود هفتاد سال زندگی سیاسی
• اسدالله جعفریسلام برخروش غیرت محقق
• محمدکاظم وحیدیچنگ و دندان نشان دادن صالح، واکنشی به انزوای کنونی
• نویسنده : مهرالدین مشیدافشای فهرست غاصبان زمین سناریوی دیگری برای به فریب کشیدن افکار عامه وجهانیان
• اسدالله جعفریداستان امر الله صالح، (داستان سگ زرد برادر)شغال است
• نوشتهء الهه افتخاربه من چی گفتن ـ یک خصلت غیرانسانی است
• محمد عالم افتخارافغانستان؛ به رونسانس؛ هم ضرورت دارد و هم لیاقت!
• عطا احمدینخستین ولسوال زن در تاریخ افغانستان شروع بکار نمود
• محمد عالم افتخارشفیع عیار؛و کشف حقیقت قرآن و حدیث در اَبَر لابراتوار افپاک
• عزیزه عنایت مصونیت قضایی سربازان امریکا درافغانستان !
• اسدالله جعفریشهادت هزاره های پاکستان ورسالت هزاره های جهان
• سید احمد ضیا نوریزن و جامعه افغانستان
• میر عبدالواحد ساداتمن شهزاده بودم ، مُلی خور نبودم
• شیرین نظیریزن دردوران ماقبل تاریخ
• عبدالو کیل کوچی میرغیاث الدین خان نجرابی پیرمردی که تاریخ زندهء عصر خود بود
• عزیزه عنایت خشونت روز افــزون دربرابرزنان افغانستان !
• محمد عالم افتخارقاضی القضات افغانستان و «برهان قاطع» مافیای پنجشیر!
• اسدالله جعفریمهاجرت هزاره ها در چهار سوی جهان
• نویسنده: هاکان مسعود نوابیاین یک حقیقت است
• محمد عالم افتخار آیا گوهر اصیل آدمی؛ همان «نفخهء روح خداوندی» است؟!
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ۹۹ منتشر شد
• غلام مصطفی بیدارطفل فروشی در افغانستان ویا فشار سیاسی برکرزی
• عبدالو کیل کوچییادی اززنده یاد خلیل الله کوهستانی
• محمد عالم افتخار چه باید کرد؟
• شغنانتراژیدی آمدن دزد وشبخون درخانۀ افغان
• محمد عالم افتخار مقدمه بر: برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
• نورجهان اکبر ـ کنشگر حقوق زن افغانستاناز اینکه در برابرت خاموش نبودم، پشیمان نیستم!
• محمد عالم افتخار برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
• عبدالحی نزهتشهادت مظلومانهءانیسه خاموشی وسکوت با معنی !
• محمد عالم افتخارفتنه هایی که پیامبر اسلام را به فغان آورده بود؛ چه ها بودند و به چه ها منجر شدند
• محمد عالم افتخارآیا دنیا و بشریت؛ در 21 دسامبر (یکم جدی) نابود خواهد شد؟
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
• نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم الحرام یا روز عاشورا
• نویسنده : مهرالدین مشیدحسین نه به شیعه تعلق خاص داشت و نه به سنی ، بلکه او از راه روان راستین پیامبر بود
• نوشته : ابوبکر فیض به امید دستیابی بهتر به زندګی تلاش میکنیم
• شیرین نظیری فعال حقوق زن25 نوامبر، روزجهانی محو خشونت علیه زنان
• محمد عالم افتخار تبصره و فراتر از تبصره پیرامون حماسهِ ملاله
• محمد عالم افتخارعمده ترین آسیب مغزی ـ روانی ی سیاسیون و نخبه گان فرهنگی ی افغانستان
• نظرمحمد مطمئن خانه کرائي House For Rent
• به قلم الهه افتخار چیز هایی که از کودک نوزاد خانه مان الهام می گیرم
• محمد عالم افتخار برخورد دانشمندانه و کارستان هیجان انگیز آقای نادر نورزایی
• محمد عالم افتخاراگر بناست؛ بشریت را نجات دهید؛ کودک را نجات دهید!
• عزیزه عنایتفیصلۀ علمای دینی ولایت فاریاب بخاطرمنع دخول هنرمندان مرد،درعروسی هاومحافل زنانه !
• الحاج اسرار خواجهزیستن با كار و خلاقیت و یا زیستن برای مصرف و مصرف برای زیستن
• محمد عالم افتخار طالبان ـ جلادان امپراتوران زمین ـ را بهتر و بیشتر بشناسید!!!
• داکتر سخی اشرف ی سیدکاغذتعدد احزاب تخته خیز سیاسی است نه اجماع ملی
• محب الله الله يارد علم زانګو او بې ((اخباره)) قلموال
• محمد عالم افتخارمسلمانان به برائت گرفتن از کشتن کاران؛ احتیاج تاخیر ناپذیر دارند!
• به قلم الهه افتخارفکر ها در باره بدبختی های زنان و برپایی حکومت قانون
• عنایت الله پویان په یوې ماشومې جلکۍ وسلوال برید
• کارگران بازنشسته ذوب آهن اصفهان رئیسا دزدند، کارگرا بی مزدند
• بصیر دهزادنسل بالنده و ایده های تابنده
• دوکتور سید احمد جهشتبصره ای پیرامون برخی از نوشته های اخیر آقای عالم افتخار و اماـ اگر های بعضی از خواننده گان محترم
• اسدالله جعفریخفاشان دیده ی خورشید بین ندارند(درحاشیه ی نجیبه ها معلم بشریت هستند)
• اسدالله جعفرینجیبه ها معلمان بزرگ بشریت هستند
• محمد عالم افتخارمکث کوتاه بر «پرسش های که بی پاسخ ماندند (نادر نورزایی)»
• عزیزه عنایتحفاظت ازسالمندان بدون اقارب در افغانستان !
• عبدالو کیل کوچی یادی ازافسرپیلوت عبدالواسع کوهستانی
• امان معاشر ، خبرنگار آزادرفتن به حج و نادیدن حقوق مردم
• انجینر محمود صافیبی خندا مملکت «وطن »
• محمد عالم افتخار دمی دیگر با پرسش یا درد «معشوق رحیم» گرامی
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی مکثی بر بحث روشنفکران
• حسن پیمانمکث موجز پیرامون برخی دیدگاه های مخالف وموافق نظام مردمسالاری فدرالی درافغانستان
• اسدالله جعفریبمناسبت تقدیم جایزه حقوق بشر به نجیبه وظیفه دوست دختر هزارستان
• اسدالله جعفری(یاد ی از عالِم عامل، حاج شیخ حسن فاضل یکه ولنگی (ره))
• نجم کاويانیواژه‌ها مرز نمی‌شناسند
• تکثیراز جهانگیر محبیزیارت خدا باید از همین جا شروع کرد...
• بقلم نثار احمدکميسيون فرهنگی مجلس يا اتاقکی وابسته به آی. اس . آی ؟
• محمد عالم افتخاریک یاد داشت بسیار ضروری
• سید احمد ضیا نوری صدای رسای که در گلو خفه شد
• فخرزادعلت گسترش بیکاری خونریزی و بیماری در کشور چیست؟
• الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«ما مسؤل رفتن مردم به جنت نمی باشیم
• سلیمان کبیر نوری نقد «اثر عالم افتخار» یا تخطئه و نفی و اعدام انسانیت؟؟!
• نویسنده : مهرالدین مشیدبرای تفکیک مجاهدین از غارتگران جهاد به قرائت تازه نیاز است
• ترجمه و افزوده از: ا. م. شیریجوانان و جامعه مدنی
• سلام خاندنوبل د جایزی کاندیده هم په فساد کی ککړه ده
• امین الدین سعیدی - سعید افغانیعوض محمد درگی هم به حق رسید!
• نجیب الله جویا نهم سنبله 1391 مصادف است به بیست نهمین سالگرد شهادت فرزند اصیل نیکپـــــــی برخوردار بزرگ!
• امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«به پول زکات مسجد ساخته نمیشود!
• سلیمان کبیر نوریموج تازه ای از گنداب ارتجاع سیاه را باید شناخت و جدی گرفت!
• محمد عالم افتخار مدال طلای افغانستان در المپیاد لندن!
• محمد عالم افتخاردمی با «معشوق رحیم» گرامی در باب بود و نبود و چون و چرای گوهر اصیل آدمی
• نوشته کریم پوپل مرگ دارنده ونادار
• حزب کارایران(توفان)تاریخ جوامع تاریخ زندگی مردم و مبارزه طبقاتی است
• حزب کارایرانورزش و نقش آن در جامعهﻯ سوسیالیستی
• سلیمان کبیر نوریشکست سکوتی که دنیا و عرش را به لرزه در میآورد!
• اسدالله جعفرینیاز جامعه ی امروز افغانستان
• عنایت الله پویان از بت شکن تا بت فروش فاصله
• کرایگ هایبرچهل عادت انسانهای موفق
• سیامک بهاریسکوت علامت رضاست!
• سیامک بهاریبيانيه جبهه ملی درمورد افغانها ها و فاشيسم ايرانی
• شباهنگ رادجمهوری اسلامی و افغان‏های مقیم ایران
• برگردان : دکتر اسد محسن زاده« اینجا زود تـر میتـوان مُـرد »
• دکتر خاکسترمن زاینده ام و او ...
• ویدا میرزایی24 نشانه خانواده های خوشبخت
• محمد عالم افتخارنام و تئوری علمی «بوزون» متعلق به دانشمند فیزیکدان هند و شرق است!
• سیدعارف گهریکاوزبیک خلق مثل لری
• مصلح سلجوقیمن ، منم ها
• محمد عالم افتخارکشف «ذرهء خدا»
• عنایت الله پویانتصوف
• اسدالله جعفریمیلاد گل نرگس
• کریم پوپلجنبش کوپراتیفی در افغانستان
• محمد عالم افتخارآیا موفقیت ها در شبیه سازی گیاهی و جانوری؛ میتواند به تولید انسان هایی چون اینشتاین بیانجامد؟
• نویسنده نجیب الله جویاجوانان ومشکلات کنونی شان درجامعه اتنیکی افغانستان
• الحاج امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«خیر وشر
• نجیب الله جویا اولین سالگرد درگذشت استاد عبدالله نیکپی
• ترجمه : کیوان شفیعی یکی ازراهکارهای این حمایت،مبارزه برای لغومجازات اعدام است
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ - گفتار چهارم
• تتبع ونگارش :الحاج امـیـن الـدیــن» سعـیـدی ــ سعید افـغــانی«در دیـن مقـدس اسلام هرروز، روز مادر است!
• قیوم بشیرمسئلهء اعدام و سیاست یک بام و دو هوا
• محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ گفتار سوم
• محمداسحاق فیاضمهاجران افغان، تحمل فشارها و سختی های آوارگی
• حقــــــــ(شـــمس الحـــق)ـــــــانیحفـــظ محیــــط زیســـت در خــــرابه هــــای بهســــود
• نصرت شادباکرههای سرخ آنارشیسم
• فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادمسموم کردن شاگردان مکتب بخشی از پلانهای است برای تداوام زندگی مردم ما در سیاه روزی و بدبختی
• محمد عالم افتخارهمذاتی های سرسام آور بشر با سایر جانداران؛ و همه به زیان!
• الحاج امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »زن مراسم تعزیه داري و جـنازه
• بقلم : ديده بانتهاجم يک « رسانه ء وابسته » به خانم های وکيل پارلمان !
• محمد عالم افتخار گوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟
• عبدالسلام (ضعيف)د يوه افغان په توګه
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی مکثی کوتاه بربعضی جوانب دزدي ها درکابل بانک
• ولی محمد «نورزی»ژړااوخندا؛
• امــیـــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«چشم چرانی
• نوشته کریم پوپلوضیعت معیشت در افغانستان
• شیرین نظیری نگرانی زنان افغانستان
• اشرف فروغاما من؟
• امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«لیلام وسایل کار شیطان
• نو شته نذ یر ظفرمادر : ملائکهء در زمین
• رجنی کمارپرانترس مادر
• نصرت شادزنان شورشگر ، - از پطروگراد تا شیکاگو
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت(7)
• سیامک ستودهروز جهانی کارگر و وظیفه واقعی ما
• نگارش : خسروصادقی بروجنیمفهوم واقعی طبقه کارگر
• عزیزه عنایت اول می, روز همبستگی کارگران جهان !
• عبدالو کیل کوچیجنبش جهانی کار گری وباز تاب آن در افغانستان
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت -6
• شباهنگ رادروز جهانی کارگر، اوّل ماه مه، مظهر پایداری و اتحاد!
• انجینرمحمود صا فیاول می جشن همبسته گی کارگران و زحمتکشان جهان
• ع . باغبانتسلسل جنایات دشمنان علم ومعارف با پیروی ازمکتب حسن امیری ادامه دارد
• حزب کارایران(توفان)فرخنده باد اول ماه مه بشارت دهنده بهاررهائی بشریت
• عزیزه عنایت بررسی وضیعیت حقوق زنان درافغانستان !
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت-(5)-ر
• نظرمحمد مطمئند کابل ښاري ځوانان د افغاني کلتور استازيتوب نه کوي
• اسدالله جعفریداغ هجران فاطمه (س) وشهیدان هزاره بررخسار خورشید است
• دګروال عنایت الله پویان ګریز
• حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراطوری دهقان برزمین است قسمت(4)
• ترجمه توسط حمید محویباز نمائی جنسیت و سادیسم فرهنگی
• اسدالله جعفریچراتاریخ هزاره با خون رقم می خورد؟
• نجیب الله جویاباید جاویدان ماند
• دوکتور علوم جلال بايانیتيکه دارن اسلام ســـــلفی و ديوبندی
• الهه افتخاراگر با مغز سر و مغز استخوان خود رنسانس نکنیم؟؟
• نوشته نذیزظفرساعتی با همه
• حسن پیماننوروز میراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقان برزمین است
• نگارش : شیده رخ فروزتداوم شکنجه ومرگ خاموش کودکان درایران
• حرفهای بر یک خبر تلخفضل الرحیم رحیم خبرنگارآزاد
• حسن پیماننوروزمیراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقانبرزمین است قسمت-2
• حسن پیماننوروزمیراث باستانی امپراتوری دهقان برزمین است
• عبد الرحمن ابراهيم خيلد ميرويس جان په ځواب کې د کرزي ليک
• عبدالو کیل کوچیسال نو تان مبارک باد
• سید احمد ضیا نورینوروز فرازمند مبارک باد
• الماس فرضی (صمد)نگاهی به وضعیت زنان افغانستان
• انجینر محمود صافید ۱۳۹۱ نوی کال ،نوی سپرلی ،او نوی هیلی
• اسدالله جعفریرسالت ناتمام پدرمزاری
• حسن پیمانخشم انقلابی زنان ومادران
• دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغاني مجبوریت های محترم ح. کرزی و تحفـﮥ ۸ مارچ وی
• نوال سعداویما هرگز امید را از دست نخواهیم داد!
• ب. الف. بزرگمهرزن در آیینه ی تاریخ
• زلیخا پوپلهشتم مارچ مبارکت باد
• حزب کار ایران سمت درست مبارزه زنان برای تحقق حقوق دموکراتیک آنها
• نویسنده: حمیرا ثاقبنقدی بر مصوبه شورای علمای افغانستان در مورد زنان
• فرامرز دادرس تاریخچه هشتم مارس،روز جهانی زن
• انجینر محمود صافید ما رچ اتمه ،افغانی ښځی، اواجتماعی عدالت
• جلال پیروزاگر میدانی که مادری !
• نگارش : خسرو صادقی بروجنیزن؛ درجستجویِ رهايي
• محمد عارف عرفان هشتم مارچ گذرگاهی بسوی آزادی زنان جهان
• صالحه رشیدیزن موجود بهشتی
• سهیلا اصغري وردک(نظیمي)ولې مو په لوی لاس خپل نیم وجود له کاره غورځولی؟
• نوشته کریم پوپلقصه ملنگ در لباس پلنگ
• عبدالو کیل کوچیچرا فقط هشتم مارچ
• سلیمان راوش درسرزمین ما پنجم ماه حوت (اسفند ماه) روز زن یا مادر بوده است
• علی رستمی زن درائینه تاریخ
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهاردهم
• نویسنده: دکتور شهیر نثارییک نهال ، یک نَفَس
• محمد همایون سرخابیدکتر محمد صادق برنا به جاودانه گی پیوست
• محمد حریف (حریف )جايگاه و نقش زن معاصر افغان !
• انجنیرعبدالقادرمسعوداستاد دوکتورمحمد سعید(سعید افغاني)د پوهې، علم او ادب د پیاوړي قلم خاوند
• لیکونکې : محمد رحیم « یوسفي »د ارواښاد مولانا ډاکتر محمد سعید « سعید افغاني » د کار او جدو جهد په باب زما دسترګو لیدلې حالات
• تتبع و نگارش از ع. بصیر دهزادحقوق طفل
• نبی حیدری معلم ازکلوخ آتش میپرد
• ولی محمد نورزی دکابل خلک دواوري او یخني د ستونځو په منځ کي
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
• نصیراحمد – مهمندکوتاه سخنانی بمناسبت ‎بزرګداشت میلاد مسعود وسیرت پیغمبرجلیل القدر«ص»
• سلیمان کبیر نوریذلیل سازی مردم افغانستان با ریش و ریشخند
• الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«انـســـان بی ایـــــمان
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
• شیرین نظیریپیشینه چادری در افغانستان
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هشتم
• محمد اسحاق فیاضحق ارث زن، قربانی باورهای سنتی جامعه
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هفتم
• سیدجواد( سیغانی )سیمای حسن امیری سیغانی درآئینۀ تاریخ
• ب. الف. بزرگمهر تن فروشی، کارگری نیست!
• گزارشگر: فاروق ثوابشگوفه یی که پرپر شد
• محمد اسحاق فیاضزن، خشونت و رنجی بی پایان در جامعه افغانی
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت ششم
• البرز- پلخمریپا سخ به جعلیات ودروغ های سادات ستیزانه
• صالحه رشیدیسال نوعیسوی متصادف با مرگ مادر
• سید احمد ضیا نوریجنایت فجیع و هولناک
• ن . دروازیوطن فروشی ، برای برخی ها ، افتخار است !
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت پنجم
• اسدالله جعفريبابه علي يار، بايد بوداي ديگر باشد
• کاوه هامونیبیرون راندن نا جوانمردانه و غیر انسانی شهروندان افغانی
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهارم
• تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت سوم
• Najibullah Joyaوالدین چگونه به تفاوت ها و ویژگی های فرزندان خود پی ببرد!
• تتبع و نگارش: رستم پيمانمجموعه حقوق زن – قسمت اول
• اسدالله جعفريخون امام حسين درجان خلق هزاره افغانستان جاريست
• مولانا عبدالکبیر فرخاریخجسته روز ولادت زن نامدار کشور ، دوکتورس اناهیتا راتبزاد مبارک باد!
• سهیلا دهماسیباز هم درباره جنبش زنان !
• دیپلوم انجنیر نورضیاء فرینهشتاد سال زندگی افتخار آمیز
• نجیبه آرشزنان و کنفرانس « بن دوم»
• سلیمان کبیر نوریشاد باش هشتاد سالگی و سرشک تلخ
• صالحه رشیدیشیطان کی است ؟
• نویسنده : مهرالدین مشیدتبعیدیان تاریخ حماسه آفرینان و قهرمانان واقعی تاریخ هستند
• برگردان ناهيد جعفرپوربخاطر زن بودن بقتل رسيدند
• ناهيد جعفرپور خشونت عليه زنان در کشورهای خاورميانه
• نوشته : اسد محسن زادهبه جوانان بیندیشیم
• تهيه و تنظيم: آزاده ارفعاستثمار بی رحمانه زنان کارگر برای انحصارات معروف مد در دنيا!
• شباهنگ رادفقر فزاینده در امریکا
• عنایت الله پویانشاهد جرمی
• اکرم پدرام‌نیانمایش ناگوار فمنیسم نولیبرال ایران
• برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (2) (بخش آخر)
• نورمحمد غفوریشخصی ګټې، ګروپي ګټې او عامې ملی ګټې
• سید احمد ضیا نوریخجسته باد عید سعید قربان
• برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (1)
• داکترآرینسیاست اجتماعی بخش چهارم
• نوشته : اسد محسن زاده به جوانان بیندیشیم
• برگردان میم حجریجبهه متحد اعتراض بر ضد جنگ و اشغال
• سید احمد ضیا نوریخشونت
• ترجمه توسط حمید محویپایان مالکیت خویشتن
• نویسنده : مهرالدین مشید این گونه حادثه آفرینی ها بحران زدا نه؛ بلکه بحران آفرین هستند
• به قلم الهه افتخاربعضی های ما در عصر «جاهلیت» پیش از اسلام زندگی میکنیم !
• الف - محشور سونامیی که پس از ویرانگری نمایان میگردد
• محمد اسحاق فیاضو بازهم روایتی از کوکنار و مواد افیونی!
• عزیزه عنایت مادری در وادی مرگ و زندگی !
• ولی محمد نورزیسیمین بارکزی د مرګ او ژوند په منځ کي
• ترجمه رویا صحراییزنان و قوانین قدیم و جدید ترکیه
• برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (2) (بخش آخر)
• عدالتحرامزاده‌های «تی‌پارتی»
• بهرام رحمانیطرح حکومت اسلامی برای اخراج صدها هزار افغان از ایران!
• فریده ثابتیکار کودکان
• برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (1)
• کریم پوپلمعادن فروشان قرن بیست ویک
• نگارنده : زلمی رزمیاینجا کابل است
• لیکوال متفاعد ډګروال پویان سپینې خبرې او اترې
• اسدالله جعفریکشته شدن آقای برهان الدین ربانی وبار مکافات عمل
• د مولانا دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهزړګیه !
• رسول پويانانگيزه های جنبش و شورشگری در هرات
• حسیب شریفیتطبیق 24 پروژه‏ی مختلف برای کمک به زنان تخار
• محمد اسحاق فیاضبنادرآبی، پاشنه آشیل فشارهای سیاسی برافغانستان
• کودکان کار طول عمر نرمالی ندارند
• ترجمه بهرام قدیمیچه آموختیم؟ دنیای جدید کار
• ترجمه آزاده ارفع لباس های کثيف!
• محمدالله نصرتویژگی های مراحل رشد درکودکان
• ترجمه توسط حمید محویطبقۀ کارگر در اروپا و ایالات متحده، راست، چپ و خنثی
• نوشته از ع . بصیر دهزادبحثی در مورد عوامل تمائلات رادیکالیزم و جرائم جنائی در میان جوانان افغان
• سید احمد ضیا نوری سالروز خاموشی شهید سید حامد نوری
• رستم پیماناختلاف در حلول ماه رمضان و شوال؛ و سرنوشت وحدت ملی و اسلامی ما!
• سید احمد ضیا نوریعیدانه
• سلیمان کبیر نوری زند گینامه ی دلچسپ و الهامبخش محمد عالم افتخار
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (7)
• عزیزه عنایت افطاریه یا سفرهء بینوایان !
• نصیراحمد «مهمند » زبان ملی پښتوونقش واهمیت آن درتفاهم ووحدت ملی
• امیــن الــدین « سعـیـدی- سعید افغانی »روزۀ مسافـر
• برگردان میم حجری کار زنان و سیاست کمونیستی زنان (6)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (5)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (4)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (3)
• سلیمان راوشماه رمضان خلاف حقیقت ماه قرآن خوانده شده است
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »قبول وصحت اعمال با نیت است
• الهه افتخارظالمان و منافقان ؛ « خدا داده گان» نیستند!
• برگردان شین میم شینراندمان کار
• برگردان شین میم شینروند کار
• برگردان میم حجریدولت، انحصارات، امپریالیسم (3)
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (2)
• محمدالله نصرتماه مبارک رمضان و فواید آن
• برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (1)
• عبدالو کیل کوچی استقلال وآزادی
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »حکم آذان برای افطار دررمضان
• امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »روزه بدو ن نماز
• پژوهشی کوتاه از دُکتر خلیل ودادحقایق تلخ و نگران کننده از زندگی مهاجران در هُلند
• سهیلا وحدتی سند بین المللی درباره کودکان سرباز و مسئولیت دولت ها
• شیرین نظیریمبارزه با خیابان آزاری
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (4) (بخش آخر)
• مترجم: بابک پاکزاد قانون زنان را به حاشیه می راند
• تتبع ونگارش: امین الدین « سعـیـدی – سعيد افغانی مــاه رمضــــان مـــاه تـقــوای
• ډاکتر سيد نصير احمدبي بي حاجي ډاکتره عاقله حکمت چې ما پېژندله
• محمد یوسف هیواددوست د یو غوره پښتو ټلویزیون د خپرونو اړتیا
• نصیراحمد -- مهمند ماه صیام
• دکتر بیژن بارانعشق اول و آخر فروغ فرخزاد
• حسینه روفی جهان شیفتۀ چشمانش شد که در آن راز های ویرانی یک سرزمین نهفته است
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (3)
• نگارش: فریده ثابتیجنگ و زنان
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (2)
• Alaha AhrarNurture your Love for your Country
• برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار پرولتاریا (1)
• د. صلاح الدین سعیدی تعصب از نظر دین مبین اسلام
• بهمن شفیقاز عروسی خوبان و سهم عدالت برای محرومان
• امين الدين(سعيدى –سعید افغانی ) نـكاح در اسلام
• برگردان و توضیح: ا. م. شیرینیمی از پناهندگان جهان را فراریان جنگهای آمریکا تشکیل می دهند
• محمد جوادی احمدینيم نگاهي به زندگي عالم سپيده بر دوش آيت الله تقدسي (رحمت الله عليه)
• نوشته حفیظ الله حبیبیآسیب شناسی مطبوعات زرد
• میرعبدالواحد ساداتیاد و خاطرات زنده یاد فرید مرید را گرامی میداریم
• نصیراحمد ــ مهمنداعتیاد وانحراف جوانان وعوامل آن
• مترجم: بابک پاکزاد هفت گام برای حل مساله بحران غذا
• نگارش: غلام رضا بقاییزندان و تأثیر آن بر رشد کودکان!
• نوشته کریم پوپل تاریخ اتحادیه‌های صنفی افغانستان
• ولی محمد نورزی د آریا نا (بیات)د تلویزیون ځیني خپروني د افغانانو په ګټه نه دې
• سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
• امین الدین «سعیدی - سعید افغانی»بدعت بدعت است، حسنه ندارد
• نصیراحمد -- مهنمدمطبوعات یاآیینه تمام نمای جامعه
• محمد اسحاق فیاضمواد مخدر؛ درآمد تضمینی، اشتغال سه میلیونی و مبارزه دشوار
• جلال پیروزرسانه های لگام گسیخته - وآیندهء ملت !
• عبدالحسیب شریفیخشونت علیه زنان در تخار کاهش یافته است
• الف.آناهیتازنان وجنبش آنان درمقابل دوگزینه
• نصیراحمد ــ مهمند دموردستاینی او ویاړ په خاطر
• برگردان میم حجریزن در کشورهای سوسیالیستی (1)
• نصیراحمد-- مهمندافغانهاوفرهنګ وکلتور بیګانګان
• سوسن بهارهم­بسته و پیوسته، هم­صدا و هم­گام، نه به کار کودک، آری به حق کودکی!
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (7) (بخش پایانی)
• مهران فرجی۴۰۰ هزار کودک افغانی در تهران
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (6)
• نگارش: م.آذرآیا مبارزه برای لغوِ کارکودک،بخشی ازمبارزه طبقاتی نیست؟
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (5)
• عبدالحسیب شریفی وضعیت زندانیان تخار نگران کننده است
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (4)
• نوشته : برهان الدین « سعیدی » ورزش رزمی تکواندو در افغانستان
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (3)
• برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (2)
• نگارش: سوسن بهارممنوعیت کارکودک
• مصاحبه کننده: نجیبه آرشزنی با اسطوره فداکاری
• امــیـن الـدیـــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مـقــام – مــادر
• امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«زنان شما گشتزار شما انـــــد؟
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (4)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (4) (بخش پایانی)
• داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (3)
• محمدنبی عظیمی سازمان نظامی ومسأله انظباط و مورال رزمی
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (3)
• نوشتهء دکتور فرید طهماساسد میوند مُرد؟
• رستمیروزجهانی کارگران گرامی باد!
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (2)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (2)
• برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (1)
• برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (1)
• محمد اسحاق فیاضافغانستان، بحران بیش از هفت میلیون انسان گرسنه
• ماریا دارو تاریخ شهادت میدهد
• برگردان میم حجریگرسنگی تقصیر گرسنگان ست!
• محمد اسحاق فیاضافغانستان در تحولات اجتماعی و اقتصادی سال گذشته
• محمد عالم افتخار معجزهء ریاضی ؛ یا جادو گریی پر فاجعه با قرآن !؟
• امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«قرآن کریم را نه ببوسید ونه بسوزانید بلکه مطابق حکـم آن عمل کنید!
• عبدالحسيب شريفيمعلولين را با القاب زشت آزرده نسازيد!
• نوشتهء آموتخنیک ، ملاء وتکرار تاریخ
• سلیمان راوشسیزده بدر
• سلطان علی کشتمندنوروز را گرامی بداریم وسال نوخوش برای همه آرزو نماییم
• آصفه صبا گویید به نوروز که امسال نیاید
• دکتر حمیدالله مفیدجشن نوروز راهش را از میان سده ها می یابد
• نجم کاويانی نوروز، جشن جهانی
• سلیمان راوشنوروز
• ل . کریمی استالفیدعا کنیم ، بهار بی غبار برگردد !.
• رحمت اله روان نوي ۱۳۹۰ کال دافغانانو ترمنځ دنفرت اوکینی ځخه لیری کال غواړم
• رستم پیمانآیا سُونامی جاپان ناشی از تقصیر رُبات ها است؟
• نجیبه آرشنوروز فراتر از تاریخ است
• نویسنده فرامرز دادرس نوروز جشن باستانی ،هیچ پیوندی با اسلام ندارد
• عبدالو کیل کوچی بهار انتظار
• محمــــدالله نصــرتمراسم جشن باستانی نوروز در افغانستان وبدخشان
• دکتور شهیر نثاریبیایید مقدم بهار را به فال نیک بگیریم
• ولی محمد نورزی نوی کال نوی ورځ او نوي پسر لي
• اسدالله جعفریتا خود زنان به مقام مرجعیت علمی و دینی نرسند، سخن گفتن از حق زن دروغ ترین سخن ها است
• نجیبه آرشبه استقبال ازمارش زنان رزمنده ی شهر کابل
• داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
• سوسن دادرسآتش حلال و آتش حرام
• دکتر بیژن بارانعشق زن در قرن 20م خاور میانه
• عزیز آریانفرگلی برفت که ناید به صد بهار دگر
• محمد همایون سرخابی فرخنده باد هشتم مارچ روز همبستگی بین المللی زن
• عبدالوکیل کوچیهشتم مارچ تا ریخ همبستگی ومبارزه
• ارسالی ج.پآيا 8 مارچ جشن است يا ادامه ای مبارزه دادخواهانه؟
• ډاکتر سيد نصير احمدډاکتر همايون کامران چې ما پېژانده
• کریمه کشتمندهشتم مارچ، روز جهانی زنان خجسته باد!
• شیرین نظیریصدمین سالگرد هشت مارچ به همه خواهران عزیزمبارک باد
• شیرین نظیری تاریخچه جنبش زنان در افغانستان
• نجیبه آرشصدمین سال هشتم مارچ
• عزیزه عنایت به استقبال از روز بین المللی زن
• فرستنده – جلال پیروز غمشریکی بازن افغان
• سید زبیر واعظیصــــــــدیقه و خیـــــــــــام
• لیکونکي : مولانا دکتور محمد سعید « سعید افغاني »د بشر سعادت په څه کی دی ؟
• نویسنده : ماریا دارو سنگسار انسانیت
• سید ضیأالدین «قطبی»خـــــــــــــانه وخـــــــــانـــــــواده
• نوشـتهً : انجنیـر خلیـل الله روًوفـیفرهیخته مردی ازتبارفرهنگ دیگردرمیان ما نیست
• الهه افتخاردزد هم میگوید خدا و کاروان هم
• اسدالله جعفریسیدعبدالقیوم سجادی، سنی شدتارئیس مجلس شود!!
• ډاکتر لمرافغانستان نه د وېشنې بلکې د ورکېدنې په درشل کې
• نوشته سید ضیأالدین قطبیسخنان آموزنده
• تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتمراحل عشق وعاشقی از دید دانشمندان
• نوشته از: الهه افتخارپسمانی ما از نادانی ماست
• دوکتور صلاح الدین سعیدی - سعید افغانی چرا علماء متفق رأی وهمنظر نیستـند؟
• سلام خان افغاني کډوال په داخل اوخارج کی د مصيبتونو سره مخامخ دي!
• تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتازدواج های اجباری و عوامل آن
• نوشته : امین الدین ( سعیدی- سعيد افغانی )از فقر به الله پناه میبریم
• عبدالو کیل کوچی پناهندگی حق است یا تحفه
• سرلوڅ مرادزی پښتانه او په کور دننه دوه لويي ستونځې
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهدژ و انسان
• ګزارش : خالدهادي حیدري د هندپه جیلونوکي دافغان بندیانوکرږي به څوک واوري؟
• انجنیر نسرین منصورافزایش خشونت های سیاسی و دولتی علیه زنان
• عزیزه عنایت نوعی از خشونت دربرابرزنان
• نگارش از ع بصیر دهزادتوضحی بر خشونت و خشونت فامیلی
• عبدالو کیل کوچیکودکان آسیب پذیر ترین قشر جامعه
• نــوشـتـه از:مصلح صــيــغــه ويــابــه اصطلاح ازدواج مـــؤقـــت
• بیژن بارانیادها- دکتر غلامحسین ساعدی
• عبدالو کیل کوچی عید قربان در ماتم قربانیان بیگناه میگذرد
• الف - میم انسانی که باید میبود
• اسدالله جعفریاسلام از “شرت» داشتن«خر»ها تا فوتبال بازی زنان
• ج- پ – س مرا ببخش
• ج – پ – س زمانه
• عزیزه عنا یت مـوثـریـت جـوانـان در اجتماع
• سید احمد ضیا نوریشهید سید حامد ( نوری) مردی بر فراز قله های دانش و فهم
• نوشته : شغنان « احــدزاده »توصیۀ یک دختر افغان به گردانندگان سازمان ملل بمناسبت شصت وپنجمین جلسۀ عمومی ملل متحد !
• نوشته : دکتر اسد محسن زادهزبان جنگ و دود آتــش *
• بچه بازی یا لوط در اسلامامین الدین سعـیـدی
• انجنیر محمد عبید شاغاسینقش جوانان در سیاست
• محمد امین بخشی کودکان میهنم از شیرخوارگی؛ معتاد به مواد مخدر میشوند + فلم
• داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهراتلونکې دنیا
• نگارنده : زلمی رزمیدلم تنگ شده
• نوشته نذیر ظفرمسلمان بینی برید و کافر بینی ساخت
• انجیلا هاشم هدایتتقاضا و آرزوی کمک
• انجنیـر خلیـل الله روًوفـی مردیکه سرافراز زیست وسرافراز به ابدیت پیوست
• د داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد پردی؛ آخوا او دی خوا
• نویسنده : ل . کریمی استالفی رجم انسان و تاریخ ، از یهودیت تا افغانیت !
• عبدالو کیل کوچی ورزش مایه تندرستی ، دوستی و بهترین گزینه همبسته گیست
• نوشتۀ: شهاب الدین سرمندحزب واحد وجوانان
• نوشته: جیران پیله وریآسیب های جسمانی کاربه روی کودک
• عبدالاحد برين مهرقرآن نمي سوزد
• تهیه کننده : امین الدین سعیدی – سعید افغانیازدواج مرد آلمانی با پشک
• صور اسرافیلابتذال در برخی برنامه های تلویزیون تا چه وقت ادامه پیدا خواهد کرد؟
• قاضی دادگر کتابخانه ای در یک سطر!!
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هشتم »
• نوشته نذیر ظفرجواب تائییدی
• سيد عليشاهسخن مختصردرباره ًقتل فجيع سيدحامدنوری
• سید احمد ضیا نوری شهادت جانگداز فرزند برومند و با رسالت، پارهء تنم سید حامد ( نوری)
• امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »قــرآن ما از سوزانــدن نــیـــست
• م۔ا۔كرگرټولنپوهنيز - كلتوري بحث
• نوشته نذیر ظفرعید
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هفتم »
• د دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهکاشکې !
• امیرخان جوینده صبروشکیباََیی
• م۔ا۔كرگر ملا دروحانيت اوجومات نه په جلا تله كې
• عبید الله شیوه کیرادیوی آتش
• سیامکفیلم مستند همجنس بازی در افغانستان
• اسدالله جعفری درس های امام حسن برای جامعه ی هزاره
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت ششم »
• نوشتهء خلیل ودادماما بهتر از کاکا بود
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت پنجم »
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت چهارم »
• کاکوجان نیازی تاسیس اتحادیه ی بین المللی مهاجرین در مسکو گامی به سوی اتحاد افغانهای بیرون از مرز افغانستان
• انجیلا هاشم هدایت حقوق زن و خانمان فراموش شده معیوب افغان
• فرانک مجیدیعایشه: چهره‌ی یک زن، قربانی طالبان بی فرهنگ
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت سوم »
• الف - محشور بیاد فرید مریدی که نامراد شد
• انجیلا هاشم هدایت معیوبین و معلولین فراموش شده افغان در کنفرانس کابل
• داکتر خاکسترحکم ثانی با رزاق مامون
• نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت دوم »
• فضل الحق( ملکزاده)چرا آب بحر شور است ؟
• تتبع و نگارش : برهان الدین « سعیدی »خانم رابعه « العدویه » اولیـن زن صوفی
• عزیزه عنایت زنـــان د ر بــرا بـــر بی عــدا لتــی هـــا !
• دکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟
• حمیدالله حمیدفقدان قوه درک و تفکر اجتماعی
• ویدا میرزایی نگاه اجمالی به روان شناسی کودک
• ویدا میرزایی سخن آموزی در کودکان
• ا.م.احمدیمیگویند مسوولین تعدادی ازرسانه ها سواد کافی ندارند!
• ارسالی انیسه وطنیارمولانا ,,, كیمیای مراقبه
• سارینا پیکرمبارزه براي رفع ستم و نابرابري از زنان، مبارزه براي تقويت صفوف كارگران است
• عبدالوکیل کوچی یک نظر خیر خواهانه ودلسوزانه
• محمد الله وطندوستدر اندوه نبود یک استاد،یک همسنگر و یک همکار
• د دکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد واقعي ملي رهبر هڅې او هیلې !
• شهاب الدین سرمند مادر روزت مبارک
• نوشته ی:چریک فرهنگییکی بگو، چند تا بشنو!
• علی فرماندهلغو مجازات اعدام:مانیفست سیاسی یا مانیفست انسانی؟
• محمد همایون سرخابی مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور برنا آصفی بنیان گذار صحت روان نوین افغانستان
• عبدالوکیل کوچیمروری بروضعیت کودکان درافغانستان
• نوشته نذیرظفر بارش درزندان
• عبدالرحیم احمد پروانیبی دقتی در تهیه گزارش ها نه تنها سوال برانگیز که فاجعه بار است
• داکتر و.خاکسترجواهر مکنون
• صالحه رشیدیدوستان عزیز! روز مادر است
• نوشته از: ع. بصیر دهزاد معضله پناهجویان افغان در هالند و تابوی 1-اف (1-F)
• سید احسان» واعظی«مادر مهربانم
• شهاب الدین سرمند مادریعنی فرشته آسمانی
• صباحروزخجسته مادرمبارکباد !
• انجینر محمود صافی د مور ورځ
• په ایران کې افغاني مهاجرین، اعدام او په افعانستان کې ایراني مهاجرینلیکوال : کوشان ساپی
• عبدالوکیل کوچی فرخنده باد روز مادر
• حکمیمور جا نی
• نگارنده : فضل الحق ملک زادهبهترین روز برای مردن !
• عبدالو کیل کوچی تامین حقوق کارگر، تجلیل از روز کارگر است
• الف – محشور اول می : دریچه ای بسوی روشنایی
• تا بــــــش ومـــــن بهــــــار را دوســـــت میدارم...
• نگارنده:زلمی رزمیعلیه اعدام هموطنان خویش درایران بپاخزیم
• هوشنگ معین زاده استاد شجاع الدین شفا، پدر حرکت روشنگری عصر کنونی ایران رخت از جهان بر کَِند و به جاودانگی پیوست
• اسدالله جعفریغروب خورشید بام جهان،بامیان
• محمد اسحاق فیاضفقر و بیکاری بزرگ ترین چالش اجتماعی مردم افغانستان
• اسدالله جعفریدرسوگ عالم آل رسول (آیت الله رضوانی یکاولنگی)
• نوشته : انجنیر صدیق قیام حوادث طبیعی ، کثرت نفوس و بلند منزل های کابل
• محمد امین بخشی نقش رسانه ها در ایجاد نفاق و شقا ق
• صالحه رشیدیعصر طلایی تاریکی
• سلیمان راوش سیزده بدر
• نوشته : انجنیرعبدالقادر مسعوداحمــد غــوث زلــمی :بهار نــو ، سال نـو و نوروز آزادی برایت نیک و مبارک بـاد
• میهن فدا - محشور گوش به آواز پای بهار
• صباحبهاردلنشين وخوشبختي همقرين باد
• زلمی رزمینوروز باستان این یادگار کهن را گرامی میداریم
• انجینر محمود صافیجشن نوروز سال 1389
• محمدالله نصرتنوروز
• محمدنبی عظیمیبه یاد آن رزم آور ازدست رفته
• امان معاشر نامۀ مـادر داغــدیـده
• سلیمان راوشچهارشنبه سوری یا پیشوازینه گل سوریی جشن نوروزی
• عزیزه عنایت نوروز با ستــــا ن
• اسدالله جعفریمزاری برای آرمان های بزرگ شهید شد
• اسدالله جعفریپرستو ای پیامبر بهار
• اسماعیل محشور وای ! اگر زن ، خود نجنبد ؟
• الف -- میهن فدا ښځه د ناوړو دودونو په لومو کی
• سيد احسان واعظیسیمای زن در اسطوره و تاریخ آریايی
• محمد ا صغر ( عبا دی ) بمنا سبت روززن !!!
• انجینر محمود صافیمبارزه به خاطر تساوی حقوق مدنی و اجتماعی زنان افغان در افغانستان
• ل . کریمی استالفی یک قطره عطر ، زن را بدوزخ میکشاند ؟! .
• عبدالوکیل کوچیبه استقبال هشتم مارچ
• امان معاشر خبر نگار آزاد آرزوی های زنان در هشتم مارچ یکی اند
• علی رستمیکلاراتستکین بنیان گذار هشت مارچ!
• سلیمان راوش به مناسبت 8 مارچ
• نوشته : برهان الدین « سعیدی ‎»هــفـت وادی عــرفـان « هـفت شهــرعشـق »
• هدایت حبیب فرا رسی روز همبستگی وتجلیل از پیکار مادران و خواهران را تبریک و تهنیت میگوییم !
• اسدالله جعفریاومحمد است واحمد، گل باغ «احد»
• میر محمد شاه رفیعیواقعیت های زندگی زنان افغانستان و تجلیل هشت مارچ
• اشرف هاشمیعاقبت رحیم دوزنه
• نوشته شده توسط پاییز کهساری زندانیی بیگناه پلچرخی و شهید مظلوم حادثۀ سالنگ
• صالحه رشیدیای زن
• احمدمنصور احمدیچی کسی مسوول سرقت آثار تاریخیست ؟
• تهیه وکمپیوتراز توسط محمدالله " نصرت "مولود نامه حضرت محمد رسول الله
• اسدالله جعفریمولوی ها وآخوند های سکولار وحقوق بشر پرستان بخوانند
• داکتر ظا هرحکمینگا هی به نقد (انتقاد) و نقادان
• سرفراز مومندزه یو څوک پیژنم
• تهیه و ترتیب : برهان الدین « سعیدی »بـیـسـت و پنجمین سالگرد وفات علامه دوکتور محمد سعید « سعید افغانی»
• ماریا دارودر آستانه هشت مارچ
• صالحه رشیدی! ضعف استقلال زن
• عزیزه عنا یت پـس از وقــوع حــادثه ی یــازدهــم ســبتــا مـبـــر
• محمدنبی عظیمی فریادی که خاموش نخواهد شد
• میر محمد شاه رفیعی در انتظار برگشت با عافیت عزیزان در غربت
• لیکونکی : مولانا سعید افغانید بشر سعادت په څه کی دی ؟
• دکتر بیژن باران مقام زن در تاریخ
• صالحه رشیدیخبر درناک تراشیدن موی سر زنی را شنیدم
• اسدالله جعفریهمایش«زنان در افغانستان؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها»
• سید احمد ضیا (نوری) خانواده و نوجوان
• صالحه رشیدیتساوی در کسب کمالات و فضایل انسانی
• نگارنده : زلمی رزمی وجدان سفیدو زخم سیاه
• صالحه رشیدیتساوی از نظرخلقت
• اسدالله جعفریبی توجهی آقای رئیس کرزی و وزرایش در قبال مهاجرین
• صالحه رشیدیغم نامه من در سوگ مادرم
• محمدعوض نبی زاده برخی اندیشه ها درموردهویت وخاستگاه تاریخی جامعه هزاره
• تتبع ونګارش : امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مناره مساجد در سویس در مخالفت با دموکراسی شد!?
• اسدالله جعفریحق چیست و در کجاست؟
• تهیه کننده : لامیه بکتاش « شیر افغان » در مسابقه قهرمانی اروپائی سال « 2010 » اشتراک مینماید
• الف - محشور نه باور نمیکنم !
• صالحه رشیدیعظمت عید قربان
• دکتر بیژن بارانزن و مدرنیزم در فلات
• صالحه رشیدیخشونت در کشور ما به یک فرهنگ مبدل شده
• تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مــقــام زن در دیـــن مـقــدس اسـلام
• امان معاشر، خبر نگار آزادهموطن منور و نابینای ما، سند فراغت کمپیوتر را بدست آورد
• نگارنده : زلمی رزمیخشونت قابیلی درقرن بیست ویک
• برگردان از آلمانی: نیلاب موج سلام« به آنسو دیدن و گام برداشتن »
• صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
• عزیزه عنایت خشونت علیه زنان درجها ن
• عبدالوکیل کوچیعید قربان و عید ماتم زدگان
• صالحه رشیدیاد رفیق نبی جاودان باد
• داکتر خاکستر افراط در جبران
• عبدالصمد ازهرضایعۀ المناک
• خامه ی از سمونوال و حیدالله مفید دلیر مردی از تبار خرد چهره به نقاب خاک سپرد
• نگارنده : زلمی رزمی سگهاوآدمها
• اسماعیل محشور حبیب من ، حبیب تو ، حبیب همه
• تتبع ونگـارش :امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«اعتدال در دوستی و دشمنی
• لیزا سروشروابط ابزاری هند با افغانستان
• عبدالوکیل کوچیمبارزه بر ضد خشونت علیه زنان
• تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«آداب صـحـبـت
• محمد نادر ظهیر چه کسی مسئول گرایشات غیراسلامی بعضی از نوجوانان مهاجرما درغرب است
• محمد عوض نبی زا ده نگاهی برشرایط کاری و تحصیلی مهاجرین افغان در ایران
• دکتور فرید طهماسغوث زلمی ژورنالیست است و ژورنالیست ، نباید به زندان افکنده شود !
• محمدنبی عظیمی گزارشگر امروز
• انجنیر عبدالقادر مسعود فریاد همدردی برای رهائی غوث زلمی
• حقيقت جومساله دفاع حقوقی از پناهجويان افغان در يونان، ايتاليا، سويدن، هالند وفرانسه بايد جدی گرفته شود!
• عزیزه عنایت غوث زلمی شخصیت شناخته شدهء کشور
• مرکز کلتوری دحق لارههموطنان عید مبارک
• اسدالله جعفریعید به گل نشستن فطرت بربرزگران فطرت مبارک باد!
• رحمت اله رواندکوچنی اختر مو مبارک شه
• صديقه ابراهيم زاده روزه درمانی بيماري هاي روحی و جسمی
• تتبع ونګارش : امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«صـدقـه فطــرو عید فطر
• محمدنبی عظیمیصندوق های جادویی
• دوکـتــور صلاح الـدین سـعـیـدی (سعید افغانی)نــظر خـــیـر خـــواهــــانـــه
• محمد تقى جعفرى‏ابعاد شخصيت على (ع)
• اسدالله جعفریعلی (ع)راز سربمهر هستی
• تتبع ونگارش:امـیـن الدین « سـعـیـدی- سعید افغانی »ســـعــادت چــیــــست ؟
• نوشتهء دکتور فرید طهماسمصاحبه با حزب دموکراتیک خلق افغانستان
• عزیزه عنایت ماه مبارک رمضان پرفضیلت ترین ماه سا ل
• لیزا سروشمبارزه برای حقوق برابر و آزادی زن نیاز پایدار جامعه معاصر است
• اسدالله جعفریبهار قرآن بر امت قرآنی مبارک باد!
• تتبع ونګارش :احمد « سعیدی »بوسه هم حرام شد !
• هژبرشینواریکارتون های انتخاباتی
• نگارنده : زلمی رزمی رهنمایی کی توانی _ ای که راه خود ندانی
• عزیزه عنایت زبان وسیله ی انتقال مفا هیم
• فرامرز دادرسسبز ایرانی یا سبز اسلامی
• اسدالله جعفریچرا ماهزاره هااختلاف داریم؟
• صالحه (رشیدی)زن افغان از حقوق شرعی و قانونی خود بر خوردارنیست
• صالحه رشیدیهستی ساز بشریت
• عزیزه عنایت زنان و اطفال بی بضاعت در روی جاده ها !
• محمدنبي عظيميروزگار دوزخی
• وکیل کوچیروز پدر به همه مبارک باد
• صالحه ( رشیدی )باز هم یادی از روز مادر !
• اشرف هاشمیهمصدا با هموطن
• نوشته : زلمی رزمی میراث فرهنگی
• کامراندر پی کشتن چراغ وانکوور (قیام) برآمده اند
• بقلم محمد نادر ظهیر منادیان هدایت
• نوریمهمانان نا خوانده !
• ا. م. شیریاوّل ماه ژوئن- روز جهانی حمایت از کودکان
• ظاهر افق کانديداکادميسن ستاره اڅکزۍ نه يوازي تروردوحشت قربانی شوه ، بلکه ددولتی ـــ ناټو يي ادارې دبې همتۍ اوتګمادۍ ثمره هم وګڼله شوه ،
• نگارنده : زلمی رزمی نیازبه یک بازنگری همه جانبه
• اشرف هاشمی ...میخواست مرامجاهد بسازد إماخود ملحد شده برگشت
• تهیه و ارسالی از: سیده طلوعبمناسبت روز مقد س ما در
• فرستنده : زلمی رزمی بمناسبت روزخجسته مادر
• غزال عثمانی مادر برخیز
• نوریافغانی مهاجر یا مهاجم
• دوکـتـورصلاح الـدیـن( سعـیـدی- سعـیـدافـغـانی)عـــــــــفــــــــــــت کلام و آزادی بــیـــان ؟
• اشرف هاشمیسرګذشت ّ واقعی
• یزدان ظفری قانون احوال شخصیه شیعیان افغانستان!
• اسدالله جعفریدیدار آیت الله هاشمی رفسنجانی باآیت الله العظمی فیاض ودرس های آن برای جامعه هزاره
• از دوکتور صلاح الدین سعیدی عـــــــــفــــــــــــت کلام ؟
• محمد عوض نبی زا ده دیدگا ه های برخی احزاب سیاسی در مورد موقف اجتماعی زن در کشور
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفریفصل بهارو موسم می زدن وبوس وکنار آمدباز
• اسدالله جعفریدرحاشیه قتل معلم «رقیه رضایی» درحجله زفاف :
• م ی هادیسلیقهء انتخاب مردم سلیقهء مسلط به جامعه است
• ص. وفالغو رسمی آپارتايد درافريقای جنوبی به معنای پايان آپارتايد نيست!
• نوشته از ع. بصیر دهزادانجمن حقوقدانان افغان در اروپا بحیث یک تحرک انساندوستانه، منورانه وطنپرستانه، ترقی و تجدد طلبانه
• نو شته نذیر ظفرهشت مارچ و دشمنان زن
• دیپلوم انجنیر نورضیا فرینبه مناسبت روز همبسته گی بین المللی زن
• محمد یعقوب هادی تجدید پیمان سی وچهار ساله واقعیت زن امروز است
• پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم « قسمت دوم »
• صباححقوق بشرچيست؟ونقض کنندکان حقوق بشرکيست؟ بخش نخست
• ازشفيعيکارتون جالب
• نویسنده : ماریا دارو خجسته باد روز همبستگی زنان جهان
• عزیز نوری نوشته ای در باب حق مندی کارگران افغانی در ایران
• شورای اروپايي نهضت فراگير8 مارچ مبارک باد!
• ا. م. شیزلی روز جهانی زن گرامی باد!
• هدايت حبيب روز همبستگي جهاني زن ( هشتم مارچ ) به همه زنان شجاع وستمديده افغان مبارکباد !
• نوشته : زلمی رزمی یکصدویکمین سالگرد ٨ مارچ
• مشعل8 مارچ فرخنده باد
• اشرف هاشمیروز زن ٬ به زن ها مبارک
• پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم
• عزیزه عنایت به استقبـــــال از هشتم مارچ
• تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی »

زن ونبـــــــــوت
• ازشفيعيکارتون جالب
• د افغان ستراتیژیک څړنی مرکز د سولی او تفاهم دلیاری مبلغ عـلامـه محمد سعید « سعید افغانی »
• اسدالله جعفریعلماءمنشاء صلاح و فساد امت هستند
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفریدروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان
• امان معاشر سخنی بامعلم، ادیب، شاعر ومهربان هموطن ما محمد اسحق (ثنا)
• تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی »خودکشی یا عمل انتحاری
• اسدالله جعفریحقوق والدین از دیدگاه اسلام
• تتبع ونګارش: امین الدین) سعیدی)فتوای شرعی مفتی جامع الازهر مصر در موردحکم بوسیدن بین دختر وپسر جوان
• ازشفيعيکارتون جالب
• کوهی بیک "گدا"انتخابی از کاروان رفته گان
• وحيدعزيزکارتون جالب
• ازشفيعيکارتون جالب
• اسدالله جعفری مبارک بادت این سال وهمه سال
• اسدالله جعفریبتول قرآن بخوان، تا فرشتگان گلویت ببوسند!
• نیلاب موج سلامدر ستیز با بی عدالتی
• ب. د . گذرگاهی" پوليس مخفی هالند محاکمه شد!؟"
• ازشفيعيکارتون جالب
• نویسنده: ماریا دارو انگیزه های اساسی خشونت زنان علیه زنان
• نوشتهّ اشرف هاشمی نامهّ زندانی بدخترش
• ازشفيعيدو کارتون جالب
• سيد احسان واعظیوطن فرزندان اصيلش را فراموش نميکند
• خوشه چينادارۀ مهاجر پذیر
• م ی هادیبازی با ریش بابا کار کودکان است
• اسدالله جعفری پاسخ به برادر گرامی احمدطارق
• اسدالله جعفریحزب وحدت را،نسل هزاره نخواهد بخشید
• عزیزه عنایتجوانان در بین دو کلتور
• ازشفيعيسه کارتون جالب
• صالحه رشیدی قصه های من
• بقلم : محمد نادر ظهیرحـــــسن ظـــن یا گمان نیکو
• نوشتهء دکتور خلیل ودادبرگهایی از تاریخ سازمان دموکراتیک جوانان افغانستان
• نو شته نذیر ظفر جشن خون
• محمد یعقوب هادیاین یادداشت را در اعتراض به برنامه دیدگاه تلویزیون آریانا به مناسبت ششم جدی وبرنامه سازآن آقای میرزائی ومهمان آن آقای مامون بخوانش میگذارم
• نو شته نذیر ظفر ایران همسا یه همد ین و همز بان
• محمد عوض نبی زا دهچشم انداز تاریخی تحمیل خشونت وستم برزنان کشور
• محمدنبي عظيمي" - باد رنج ناروای خلق را پایان " *
• نوشته : زلمی رزمی سپید چون برف
• ارسالي صميميهژدهم دسامبر روز جهانی مهاجرت
• ص.وفافصلنامه بانوارگان نشراتی انجمن همبسته گی با مهاجرين افغان
• داكتر زرمینه ز مان وطن یار گزارش سالانه انجمن خیریه اطفال به ما نیاز دارند
• اسدالله جعفريعيد غدير بر مشعل بدوشان آزادي مبارك باد!
• نو شته نذیر ظفراخلاق ژور نا لیستی ...
• محمد اسحاق فیاضسرمای زمستان و موج تازه اخراج مهاجرین از ایران
• صالحه رشیدی چرا زن به عنوان جنس دوم یاد شده ؟
• الف . سپید سنگ زن حق گپ زدن ندارد ؟!
• اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت نسل مهاجر هزاره بخش سوم
• عزیزه عنا یت مها جریـن و مردم بی بضاعت در افغانستان
• خوشه چينمشت زن
• محمد یعقوب هادی به پیشگاه عزیزانی که درکشور شاهی هالند مارش عدالت خواهی وحق خواهی را بر گزار نموده اند
• زبیر شیرزادد اختر ټال
• صديق وفاسرَدرُگمی ها و تنگناههای جوانان بيگانه در محيط ميزبان
• اشرف هاشمیمصاحبه با خدا
• نوشته : زلمی رزمی شصتمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر
• بصیر دهــزاد اشتراک در مظاهره دهم دسامبر بخاطر دفاع از حق مشروع پناهنده ګان افغان در هالند دین اخلاقی و افغانی ماست، در آن اشتراک نمايید
• صالحه ( رشیدی ) خدایا ! خشونت ، خشونت وباز هم خشونت
• اسدالله جعفریبحثي در هجرت – هويت نسل مهاجر هزاره )بخش دوم(
• اسدالله جعفريخفاشان، با سیاه چشمان قندهار چه کردند؟
• نوشته : ماریا دارو قطع خشونت علیه زنان
• صالحه (رشیدی ) باز از جسم لطیف زن بهره برداری سیاسی
• ظاهردقیق تاریخ معاصرهزارهها قسمت ششم
• صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
• زرغونه ژواکد کندهار پر نجونو د تيزاب شيندل
• اشرف هاشمیجنازه یی مادرم ګم شد
• صالحه رشيدیای زن !
• کلال سرپلی خانه علم و فرهنگ مرکز مواد مخدر
• نیلاب موج سلامدر مورد « شورای همبسته گی زنان افغانستان در آلمان » چه میدانیم؟
• اسد بوداسرزمینِ گل های بدی
• اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت جامعه هزاره
• اسدالله جعفرياحوال شخصيه اهل تشيع افغانستان وبازي كثيف سياستمداراني با پوستين خدا بر تن
• نوشته از: ظاهردقیقتاریخ معاصرهزاره ها (قسمت پنجم)
• ظاهر دقیقتاریخ معاصر هزارهها
• نوشته اشرف هاشمیاسارت در بهاران
• صالحه ( رشیدی )ای زن ، ای خواهر ، ای دخت افغان !
• الف. سپیدسنگکامبخش،نوجوان پژوهشگر و دگرانديش
• نجیب الله عظیمیثمرهء همکاری های متقابل
• حضرت ظریفی 20 سال زندان برای هيچ!
• عبدالوکیل کوچینشانه های از تاریخ
• اسدالله جعفريبدرود، مادر، فضيلت ها
• غلام دستگير هدايتبايد به شفاخانه های دولتي و شخصي توجه بيشتر مبذول داشت
• محمد اسحاق فياضواگويه هاي تاثيرات رواني جنگ درافغانستان
• عزیزه عنایت خــــــــزان , پیــک زمستـــــان
• از قلم : ماریا دارو شهید خانم ملالی کاکر
• د مولوی داکتر محمد سعید « سعید افغانی » ليکنهپه لغمان کی اوسیدونکی قامونه او پرګنی
• اسدالله جعفريعيد عاشقان بر عاشقان مبارك
• نوشته : امین الدین «سعیدی »دين اسلام دين شمشير نيست لااکراه في دين
• نو شته نذ یر ظفرعيدمبارک
• م ی هادیصفرهء برنامه" مهمان یار" تلویزیون طلوع و چهره های درخشان؟
• انیسه دهزادانجمن زنان روشن
• اسدالله جعفريماه رمضان فصل عاشقي
• ترجمه توسط حمید محویجنگ اتمی آغاز شده است
• نوشـتهً انجنـیر خلیل الله روًوفیافسـرنازنین دیگری را ازدست دادیم
• لطیف کریمی استالفیحج تفریحی و حجاج کیسه بُر!؟ .
• نذ یر ظفرسلام بر روزه داران
• نسيم سحرامکان صدور اقامت براي پناهجويان افغان بعد از انتقاد کميسارياي عالي ملل متحد در امور پناهندگان
• اسدالله جعفريشيعه مذهب اميد به آينده برتر
• هوشنگ معین زاده نگاهی به مقاله«خدمت نا خواسته ولایت فقیه به سکولاریسم!»نوشتۀ دکتر اسماعیل نوری علا
• مر دم عزیز وگرا می افغانستا ن در 28 اسد سا ل 1387 هشتا دو نهمین سا لگرد استقلا ل خویش را تجلیل میکند
• محمد ا صغرعـبا د ي تا ریخ با زیها ی اُ لمـپیک
• باغبانمسلمان بایدمعنی ومفهوم اسلام وکلام الهی رابداند
• انجمن افغانها در سويدنحکم جدید دادگاۀ عالی ادارۀ مهاجرت برای یک پناهجوی افغان
• امان معاشر سفیر افغانستان در ازبکستان نیز عضوی شورای موسفیدان افغانی درشهر تاشکند است
• اسدالله جعفریدر سوگ مرد از تبار ابوذراستاد علي اكبر مهدوي
• محمد عوض نبی زاده هشتادومين سالروزوفات علامه فيض محمد کاتب هزاره مورخ سترگ و بی بدیل تاریخ معاصر کشورخجسته و پر بار باد
• موسسه غیر انتفاعی کوچهازخانه تاخیابان یک در فاصله است
• پیام نهضتآگاهي
• فدراسیون فرهنگی غرجستا ناعلامیهء
• هيأت رييسه مجلس موسسان نهضت فراگير پيام تسليت
• شلیزارسمینار مورخ 27 جون
• سکرتریت کمیسیون رسانش و فرهنگ شورای اروپايي نهضت فراگیرسمینار « وضع سیاسی و وظایف مبرم نهضت فراگیر » دایر گردید
• مشعلپيام تسليت
• ی هادییک پرداخت ادبی در باره ای گفتگوهای انترنت
• اسدالله جعفريسلام بر دختران ستاره بر دوش هزارستان
• اسدالله جعفريفاطمه(س)(س) ملتقاي سنت ومدرنيسم
• میوند ایالات متحده امریکا ، ناتووجامعه جهانی تعهدات خودرا علیه تروریزم باید عملي کرد!
• محمد عوض نبی زادهطالبان کوچی نما با تهاجم درهزاره جا ت امنیت کشوررا تهدید میکند
• عبدالشکور خوشه چينگفت که....؟
• محمدالله وطندوستدر باره وحدت و اتحاد نیروهای چپ،دموکرات،ملی و مترقی کشور
• صباحافغانستان درگردابي ازتنشها وتشنجها
• م ی هادی گذشتۀ مشترک یا انديشۀ مشترک
• لیکنه او تولوونه : امین الدین « سعیدی »مصلح او مجاهد ملانجم الدين اخند زاده
• اسدالله جعفريدر حاشيه ملاقات محمد محقق باحضرت آيت الله فاضل ورسي
• اکبر سید آبادیفساد در دولت یا دولت فاسد ؟
• نوشته: و حيد احمد جلال زادهمعلم
• اسدالله جعفريصدشاخه گل تقديمتان باد اي دختر هزاره
• اسدالله جعفریمعلم :دعاءملت ورحمت خدا بر توباد
• عارف جهشمادران من روزتان فرخنده و شاد باد !
• تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )دين اسلام دين تروريست نيست
• اسدالله جعفريزينب (س)الگوي زنان در ايجاد جامعه مدني
• ایرس معاشر اخلاص دختران سنمگان به فال حافظ شیرازی
• تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )ازدواج پدر با دختر
• زلمی رزمیروزمادر، بمادران میهنم خجسته باد
• عزیزه عنایت اعدام ها در افغانستان روبه افزا یش است
• محمد ا محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني، استرس هاي بازگشت و وعده هاي سرخرمن
• امان معاشرافتادن حجاب از سر زن مسلم سبب مرگش شد
• امان معاشرخانم افغانی در کانادا بعد از نابینا شدنش مجله تاسیس نمود
• امین باوري د غوایې ورځ
• نويسنده: حسين زاهدیدین که در نیم متر تکه خلاصه شود...!؟
• اشرف هاشمی راستی رضائی ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
• عظیم لمرتقدیم به زنان آزاده
• عبدالله رسولي نوروز مبارک باد
• عبدل نصرتزن افغان درأَئینه روزجهانی زن
• ارسالی : ولایت بی بی نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، آيينی وفرهنگی عجمیان
• نوشته : زلمی رزمی نوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
• محمد عوض نبی زاده ضرورت احیا وانکشاف شهری وشهرک سازی عصری درهزاره جات
• محمد اسحاق فياضزنان، تقابل سنت و تجدد درافغانستان
• شها ب الدین سرمند گرامی داشت از ۸ مارچ روز همبستگی زنان جهان
• بابه قوی مستا نتبصره بر جشن بزرگ بخاطر حلول سـال 1387
• نویسنده :- محمد عوض نبی زادهشهید مزاری منادی برابری حقوق زنان د رافغانستان!
• راحله اکرم جلال زادههشتم ماه مارچ مبارک باد
• عزیزه عنایت از دواج های اجباری دختران جوان و زنان بیوه ء افغانستان
• نسيم سحرمبارزه متقاضيان پناهندگي افغان وارد مرحله جديد گرديده است
• آصفه یامان هشت مارچ ، افغانستان ، مرد سالاری ، زن ستیزی و دیگر هیچ
• سخی ارزگانیتحفه های خونین به پیشواز روز جهانی زن در افغانستان
• دو کتو ر؛ م؛ پکتیا و ا لد ښځو د حقوقو؛ خپلواکۍ د سلمې کا لیزې د د رناوې د نما نځلو په ویاړ
• نسرین مفید فرخنده باد هشتم مارچ
• اتحاد زنان آزاديخواهیک قرن مبارزه در راه رهایی !
• سیده«طلوع» صد سالگی هشتم مارچ را گرامی داریم
• نفس جهیدهشت مارچ را گرامی ميداريم
• تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م )جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات( بخش دوم)
• تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م ) جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات
• زلمی رزمی صدمین سالگرد ٨ مارچ نوشته
• اشرف هاشمی خاله بد بخت
• سخی ارزگانیگنجینه های از فرهنگ عامیانه مردم افغانستان
• سید احمد ضیا نوری به مناسبت هشت مارچ روز بین المللی همبستگی زنان
• م ي هاديدرباره برنامه های سیاسی تلویزیون های بیرون مرزی
• اسدالله جعفرينقش زنان در نهضت هاي آزادي بخش
• نو شته نذ یر ظفر نشرات مبتذل
• خوشه چينصدامیکشم
• ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
• اشرف هاشمیمولوی کافر و کمونيست حاجی شده
• سلیمان کبیر نوریروز گار آيینه را محتاج خاکستر کند
• ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
• سخی ارزگانیانگیزه های افزایش خود سوزی زنان در افغانستان
• سلیمان راوشبه یاد داشت
• راه نهضتپرویز کامبخش نباید نابود شود !
• ترجمه از دکتور اسدزيرکبگذار پناهجویان افغان اقامت بگیرند!
• قادر یاماندر حاشیه ای " دنیا به بلای روشنفکران " نوشته عصر دولتشاهی
• اداره سایت: «کاتب هزاره»آقای سید پرویز کامبخش باید طبق قانون اساسی و مدنی آزاد گردد!
• سلیمان راوشعدم پیگیریی تلاش، برای رهایی کامبخش،تسلیم شدن به دیو جهالت خواهد بود
• ماریا دارو رهایی ژورنالست جوان آقای سید پرویز کامبخش را خواهانم
• نيلاب سلامداغ دیگر بر سینۀ لالۀ آزاد؟
• قادر یامان آزادی بیان در گرو جلادان
• انجنیر سخی ارزگانی دلالان مذهبی باید حکم اعدام سید پرویز کامبخش را لغو و اورا از زندان آزاد نمایند
• سلیمان راوش آیا باید پرویزکامبخش اعدام شود؟
• سخی ارزگانیتجلیل از روز عاشورای حسینی فصل جدید در جهــت همبستــگی مذهبـی در افغانستـان
• صديق، وفا درسها وآموزه هايیاز تظاهر اعتراضی 18 جنوری 2008 افغانها در هالند
• ع. بصیر دهزاد مظاهره ۱۸ جنوری مظهر خواست و اراده واحد
• محموددر عاشوراء چه باید کرد؟
• نو شته نذ یر ظفرسیدالشهدا
• نبی قانع زاده فرهنگ عزاداری درعاشورا چگونه است ؟
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• دستگېر خروټیدا اپارتايد دی
• صديق وفاراهکار های دفاع از منافع حقوقی و قانونی پناهنده گان سياسی افغان
• ارسالي صميمي توانخواهی و توانبخشی در اروپا
• نسرین مفیدروز جهانی خشونت علیه زنان
• جـميله پلوشـهبه ياد نسيمه عزيز که به جاودانگی پيوست
• مينا يوسفی (رحيمی) در عزای دوست عزيزم نسيمه غياثی
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• صوفياخانواده درچين وآمريکا
• زيميرواسکاريآيا زند گي درغربت مرگ تدريجي نيست؟
• رضاضیایی ستیغ عزت هزاره، وتندرهای وحشی تبعیض و تنفر !
• صوفيا برزنان چه ميگذرد ؟
• نیلاب سلاممنی، که گرد را از دامنم، می زدایم!
• اسدالله جعفریزن ‘در اسلام خلیفه خدا است نه ماشین تخلیه شهوت وحیوان زاینده
• ساحل عشق ، محبت ودوست داشتن
• داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
• راد مرد احسان الله بيات کيست ؟
• اسد بوداسيزيفِ كوچك کابل
• عارف جهشدوست من
• محمد عوض نبی زاده رمان کاغذ پران باز- مروج هزاره ستیزی وبدبینی قومی
• تلخيص و نگارش از عارف جهشافسانهً پروانه
• دکتر کامران امین آوه‌بازتاب روانی فیلم، موزیک و بازیهای خشن ویدیویی در اندیشه‌ و رفتارکودکان و نوجوانان
• فضل الر حیم رحیم ادریس برمک رزمنده ، در جستجوی ارزویش
• عارف جهشکارنده درختي باشيم که ديگران ثمر آن را خواهند خورد!
• انجنیر سخی ارزگانینمای غم انگیز از دختران پشتاره بدوش افغانستان
• نذ یر ظفر شهید نطق مهدی ظفر
• انجنیر غلام سخی ارزگانیمسؤلیت زنان در شرایط کنونی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری و جوانمردی
• ماریا دارو یاد نثار علی فریاد گرامی باد
• محمد عوض نبی زا ده جوانان جامعه ءهزاره قربانیان اصلی بحرانها و تبعیض قومی در کشور
• محمد عوض نبی زا دهمردم هزاره قربانی تفا سیرعوامانه ونا همگون وحدت ملی در کشور
• داوی روشان زنان قربانی ادیان ابراهیمی
• نذيراحمدظفرشبکه های تلو یز یو نی ا جیر
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
• صوفيا راد مردخشونت وزنان
• محمد اسحاق فياضبه احترام قانون، در اماكن عمومي سگرت نكشيم
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• انجنیر سخی ارزگانیاخراج اجباری مهاجرین کشور ما از ایران
• سید احمد ضیا نوریمها جرت پر ملال
• محمد اسحاق فياضايران در برابر اخراج مهاجرين موضع دوپهلودارد
• پروانه بیناایران خودی و غیر؟؟
• ارسالي صميميتاریخچه روز مادر
• انجنیر سخی ارزگانیبه مناسبت ارج گذاری و گرامی داشت روز مادر
• محمد اسحاق فياضبني آدم اعضاي يك ديگراند
• محمداسحاق فياضاخراج مهاجران از ايران و ضروت يك طرح جامع
• نويسنده: حامد شفايينگاه به اخراج مهاجرين افغاني از ايران
• عزیزه عنا یــــتمها جرین افغان زیر چماق وشلاق پولیس ایران
• محمد اسحاق فياضچرا افغان ها دوباره مهاجر مي شوند؟
• محمد اسحاق فياضافغانستان، چالش مرگ مادران وافزايش جمعيت
• عزیزه عنایت شـــلاق عبـــــــــرت
• اسدالله جعفریاخلاق جهاني يا جهان اخلاقي ؟
• اسحاق فياضاول ثورآغاز گسترده و اجباري مهاجرين افغان از ايران
• سید احمد ضیا نوری تراژیدی جانگداز
• نیلاب سلام سرو بلندی تخته ای گور شد
• محمداسحاق فياضبيست ميليارد تومان بودجه اخراج افغانها ا زايران
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• ارسالي صميميدولت بايد در اقدام استفاده از آبهاى کشور تعلل نکند
• بصير دهزادوجود يك نهاد اجتماعي اقليت افغان در اروپا٬ يك ضرورت مبرم
• کارگر سیاســت و خوشـبختی
• انجنیر غ . سخی ارزگانی جوانان، رهبران آینده جامعه شان هستند
• فضل الر حیم به بهانهء فرا رسیدن نوروز
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• غفار عريف "سلام به بهار ، سلام به نوروز ! "
• محمد اسحاق فیاضچگونه روز کرامت و آزادی زن را جشن بگیریم؟
• فضل الر حیم رحیمروز جهانی زن به همه زنان افغان مبارک با د
• مشعلفرخنده باد هشتم مارچ روز جهانی زن
• مختصر زندگینامه خانم نفس جهد
• رمضانعلی شفیعیوای ازغم بی کسی
• انجنیر سخی ارزگانی روزجهاني زن مبارک باد
• محمدنبي عظيمي یک د امن گل نسرین برای ناهید
• دستگېر خروټید پوهنې خپلواکي
• محمد عوض نبی زاده کوچ اجباری و اثرات فرهنگی واجتماعی آن بر جامعه هزاره
• عزیزه عنایتگرامی داشت از هشت مارچ
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمدعوض نبی زا ده ساختار قومی و نهادهای سیاسی- اجتماعی مردم هزاره
• انجنیر سخی ارزگانیدختر فروشی از اثر گرسنگی و جبر روزگار
• بقلم حامد شفايياوضاع مهاجرين افغانستان
• عزيزه عنايتقربانیان آرمان و اراده
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمداسحاق فياضمشاركت سياسي زنان در قانون اساسي افغانستان
• محمد اسحاق فياضريشه هاي تروريسم در منطقه نخشكيده است
• محمد امين ميرزادسير نزولي فرهنگي به كجا خواهد انجاميد؟
• نوشتهء امام عبادیمستثني !
• را د مردزند گي درغروب غربت
• محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني به كجا پناه ببرند؟
• انجنیر سخی ارزگانی مهاجرت غم انگیز خانواده های هزاره از مناطق شان
• انجنیر سخی ارزگانیماجرای وحشت انگیز فروش و اسارت دختر یازده ساله
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمد اسحاق فياضبرف، سرما، سيل؛ آيا مردم را پناهي است؟
• عزيزه عنايتمردم استبدادزدهء افغانستان درپنجهء گرسنگی
• نویسنده: ماریا دارو حقیقت پنهان نمی ماند
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• شورای سراسری زنان افغان در آلمان بر پایی روز جهانی برعلیه خشونت برزنان
• حقيقتآزادي‌ بيان‌، حقوق انسان ورسالت بي پايان
• انجنیر غ . سخی ارزگانیروز بین المللی رفع خشونت علیه زنان
• عزيزه عنايتانگيزه های خودکشی وآتش سوزی زنان
• محمد اسحاق فياضجامعه افغانی، سنت حقیر انگاری کودکان و نوجوانان
• محمد امين ميرزادكميسارياي عالي! مهاجرين فاقد مدرك هم انسانند
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• صديق وفا نگاهی؛ بر دشواری هايی ناشی از مهاجرت وپناهنده گی در ميان خانواده های افغان
• حسين زاهدیاخراج اجباری مهاجرین افغان حق مسلم رژیم اسلامی ایران
• ماریا دارو خدمات فراموش نا شدنی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• محمد اسحاق فياضآیا نظام تعلیم و تربیه متحول خواهد شد؟
• د وکتور ؛م؛ پکتیاوال ازادي حق تاریخي انسان است ؟
• محمدعوض نبی زاده هزاره جات منطقه کا ملآ فرا موش شده برای انکشاف در نیم قرن اخیر
• عزيزه عنايت عيد سعيد فطر
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• ماريا داروروان شهید صفیه (عمه جان) شاد باد
• دپلوم انجنیر خلیل الله معـروفیشش سال جهاد و یک عـمر شکست
• لطیف کریمی استالفیغنچه مغموم
• داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
• عزيزه عنايتمادران رنج ديده ء جنگ درافغانستان و جهان
• لطیف کریمی استا لفیتلخترین شام غریبان
• نوشته لطیف کریمی استا لفیناقص العقل به معنی «هیچ » شمردن !
• صديق وفا تقبيح بازگردانيدن جبری پناهجويان افغان از آستراليا
• فريد نظری پيشينه ء بُرقه- چادری در افغانستان
• اسکاريدرد جانگدازتبعید شد گان
• عارف سیامکعشق خاکی و عشق افلاکی خداوند
• ا- صمشعل پنجره ي گشوده اي رو به مردم
• داکترظاهر حکميیو اجتماعی او سو لیز ژ وند به جاری وی
• صديق وفا تهاجم به حقوق پناهنده گی دراوج ناامنی ها در افغانستان
• بابك خرم نمد سياه نگردد سفيد
• خوشه چين چپ را ستی
• محمد عوض نبی زادههزاره ها و میراث فرهنگی با میان, قر بانی قرنها افراطیت دینی, تبعیض, تعصبات قومی و نژادی شده است.
• محمد عوض نبی زادهمظلوم و مغضوب وا قع شدن مردم و سر زمین هزاره جات در ادوار گو ناگون تاریخ
• خا نم شهر ستا نی شهید مزا ری، جا یگا ه ز ن ا فغا نستا ن و شکستن مرزها ی تبعیض
• استا د (صباح) روزمعلم تبريک وتهنيت با د
• جليل پرشورمردم ما می گويند: آش از روی کاسه خورده می شود
• جليل پرشور خراسان تاریخ وافتخار ماست ولی افغانستان زادگاه ووطن فعلی ما
• حضرت ظريفي ناقضین حقوق بشریا : (فدراسیون ساز مانهای پنا هندگان افغان در اروپا)
• فضل الرحيم رحيمزن گلي از جمال و معصوميت
• سلیمان راوش نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، ايينی وفرهنگی عجمیان
• جلیل پرشورنوروز تاریخی وسال نو تان مبارک
• ارسالي فرشته ميتراپيا م عيد
• خوشه چين بها ر نو می آ ید
• جلیل پرشور جابران ،سلاطین ظالم ،بنیاد گراها و مقام زن
• سخی ارزگانی هشتم مارچ ؛ مسؤلیت مردان و زنان
• دیپلوم انجینرنورضیا فرینبه پیشوازروزهمبستگی بین المللی زن
• انجنیر سخی ارزگانی وضعیت رقتبار زنان و ضرورت مبارزات ملی ، سیاسی و فرهنگی در افغانستان
• صديق وفادفاع از منافع حقوقی وقانونی پناهنده گان افغان را بايد ادامه داد!!!
• زرقا فروغزن، فحشا، و تجارت سکس
• ارسالي اميد دوستچهاردهم فبروري روز والنتاين يا روز عشاق
• دكتور همت فاريابيسخني چند پيرامون مهاجرين و كنفرانس مهاجرين افغان درهالند
• انجنیر سخی ارزگانی زن در پرتو تاریخ قسمت چهارم
• زرقاحجاب و حجاب کودکان
• هارون نجفی زاده"همجنس بازی" در افغانستان
• زرقامهریه و جهیزیه!
• نجلا باخترآب و بی آبی
• داکترمحمدشعیب مجددیاعتصاب معلمین هرات بازگشای یک بحث جدید
• نوشته دوكتور كاروان بهبود معارف و بررسي وضع معلولين جنگي
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• شمشادانسا نها وحقوق بشر
• ارسالي خسرو ميوندامنيت ملي تابع امنيت انساني
• ارسالي افسانههوتل پنج ستاره در کابل
• ارسالي جواد نصريانروز جهانى حقوق بشر: سالگرد تصويب اعلاميه جهانى حقوق بشر سازمان ملل متحد
• ارسالي بهمن بهمنييونيسف و روز جهانى كودك
• شهرام عدیلی پورهر چه هست از قامت نا ساز بی اندام ماست
• ارسالي جواد نصريانامنيت انساني؛ آن‌گاه امنيت دولت
• ارسالي بنفشه ميترااول دسامبر ، روز جهانی ‌ايدز
• انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
• ارسالي خسرو ميوندهمبستگي و امنيت ناپايدار
• جانباز نبردفراگيرترين مصداق نقض حقوق بشر
• ارسالي منصور معجوب نقش دولت و ساختار دمکراتيک آن برای تثبيت و تقويت رواداری از اهميت درجه اول برخوردار است.
• حامد شهابجامعه مدنى در جهان سوم شعار است
• ارسالي بنفشه ميتراآنچه اززندگي آموختم !
• بصير شررفلسفه ، نااميدي و بدبيني روشنفكري
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )قسمت سوم :
• ارسالي ساجدهضرب المثل هاي مشهورجهان درموردازدواج
• پوهنيار بشير مومنسپاهي گمنام
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
• عبدالروف نيک منشتأمل و نگرشي بر گدايان و گدايي گری
• انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
• انجنير سخي ارزگانيچگونگی موانع مشارکت سیاسی زنان در حاکمیت دولت
• خجستهزنان وخشونت هاي فاجعه آميز
• نواب شاه حاکميت ، نظام مردم سالاري وحقوق انسان
• ارسالي نعيم وليدچند قانون آداب معاشرت
• شمشادانتخابات چگونه برگذارشود؟
• ارسالی انجینیر جمشیدی حکم بين المللي شطرنجبیائید شطرنج بيا موزیم
• شمشادانسا نها وحقوق بشر
• شيوانگاهي به سير تاريخي قاچاق زنان
• داکترصيقلسفرد رتاريکي يا زند گي د رغربت
• تهيه و تدوين ازجواد نصريانحقوق بشر، دموکراسي وانتخابات
• ارسالي خديجه سالارمروری برزند ه گی ا نسان های بزرگ دنیا